Lider zespołu Nirvana, jeden z prekursorów grunge’u i niewątpliwie tragiczna postać. Dziś (5 kwietnia) mija 27 lat od śmierci Kurta Cobaina.
Kurt Cobain zainteresował się muzyką za sprawą swojej cioci, która grała w miejscowych zespołach. Na początku swojej muzycznej przygody słuchał The Beatles, później Kiss, Sex Pistols czy Black Sabbath. W wieku 4 lat zaczął naukę gry na pianinie, a na swoje 14. urodziny kupił sobie gitarę.
Początki kariery
W wieku 18 lat założył swój pierwszy zespół – Fecal Matter. Nie odnieśli oni sukcesu, a w 1987 roku powstała grupa Nirvana. Kurt był ich wokalistą, gitarzystą i autorem tekstów. Oprócz niego w zespole grał Krist Novoselic (basista), a perkusistą, który grał w zespole najdłużej, był Dave Grohl. Tak narodziła się legenda.
Dyskografia Nirvany
Debiutancki album zespołu – Bleach ukazał się w 1989 roku. Jednak to album Nevermind z 1991 roku sprawił, że Nirvana osiągnęła prawdziwy sukces. W samych Stanach Zjednoczonych krążek sprzedał się w 10 milionach egzemplarzy. W Polsce album pokrył się platyną, w Wielkiej Brytanii podwójną, a w USA zdobył tytuł diamentowej płyty. Do 1994 roku zespół wydał jeszcze dwa albumy studyjne: Incesticide i In Utero oraz jeden album koncertowy: MTV Unplugged in New York (skrócona wersja). Po rozpadzie grupy wydano dwa box sety: Singles (1996) i With the Lights Out (2004), album koncertowy From the Muddy Banks of the Wishkah (1996), dwie kompilacje: Nirvana (2002) i Silver – The Best of the Box (2005), a także dwa wydania DVD – Live! Tonight! Sold Out! (2006) i pełną wersję MTV Unplugged in New York (2007).
Dodatkowo, w 1989 roku formacja opublikowała Epkę Blew, dostępną tylko w Anglii i to w limitowanej ilości sztuk. Z kolei w 1992 roku ukazała się Epka Hormoaning, wydana tylko w Australii i Japonii, w ramach promocji trasy koncertowej Nirvany.
Kurt dla LGBT, kobiet i osób innego koloru skóry
Cobain w swoich tekstach potępiał homofobię, mizoginię i rasizm. Opowiadał się za prawami społeczności LGBTQ +, m.in.: poprzez wspieranie kolejnych zespołów, których członkowie należeli do tej społeczności. Powiedział, że czuł się „inny” od siódmego roku życia i był częstym celem homofobicznego zastraszania w swojej szkole z powodu posiadania „przyjaciela homoseksualisty”. Twierdził też, że w duchu jest gejem, a gdyby nie Courtney Love (jego żona), dalej prowadziłby biseksualny tryb życia. Cobain śpiewał też o prawach kobiet. Jak sam powiedział:
„Jeśli ktoś z was w jakikolwiek sposób nienawidzi homoseksualistów, osób o innym kolorze skóry lub kobiet, zróbcie tę jedną przysługę dla nas – zostawcie nas w spokoju! Nie przychodźcie na nasze koncerty i nie kupujcie naszych płyt”.
Kultowy zespół – Nirvana
Zarówno Kurt, jak i jego zespół mieli ogromny wpływ na kulturę. Członkowie tzw. Wielkiej Czwórki z Seattle (oprócz Soundgarden, Alice In Chains oraz Pearl Jam) zapoczątkowali nowy gatunek w muzyce – grunge. W 2014 roku stali się częścią Rock And Roll Hall of Fame. Kurt pojawił się na listach 100 Najlepszych wokalistów wszechczasów i 100 Najlepszych autorów piosenek wszechczasów magazynu Rolling Stones.
Billy Corgan z The Smashing Pumpkins określił Cobaina jako „Michaela Jordana naszego pokolenia”. Stwierdził również, że Cobain otworzył drzwi dla wszystkich na alternatywnej scenie rockowej lat 90. XX wieku. Z kolei Lars Ulrich (Metallica) powiedział, że:
„Z Kurtem Cobainem czułeś, że łączysz się z prawdziwą osobą, a nie z percepcją tego, kim on jest – nie łączyłeś się z obrazem lub wyprodukowanym wycięciem. między tobą a nim nie było nic – to było serce w serce. Niewielu ludzi ma taką zdolność”.
Przed śmiercią Cobaina Michael Azerrad opublikował książkę Come as You Are: The Story of Nirvana, która opisuje karierę Nirvany od samego jej początku, a także osobiste historie członków zespołu. Autor badał w niej uzależnienie Kurta od narkotyków i liczne kontrowersje, jakie pojawiły się wokół zespołu. Po śmierci Cobaina Azerrad ponownie opublikował książkę, dodając ostatni rozdział omawiający ostatni rok życia artysty.
Ikona muzyki – Kurt Cobain
W 2001 roku pisarz Charles R. Cross opublikował biografię Cobaina – Heavier Than Heaven. Cross przeprowadził ponad 400 wywiadów i uzyskał dostęp od Courtney Love do dzienników, tekstów i pamiętników Cobaina. Książka ta spotkała się ze sporą krytyką i zarzutami, że jest bardzo stronnicza.
W 2009 roku wydawnictwo ECW Press wydało książkę Grunge is Dead: The Oral History of Seattle Rock Music autorstwa Grega Prato. Zawiera ona wywiady z byłymi kolegami Cobaina z zespołu, jego przyjaciółmi i różnymi współczesnymi muzykami.
Z kolei w 2020 roku swoją premierę miała książka Dead Rock Stars autorstwa Guya Mańkowskiego. O Cobainie autor powiedział w ten sposób:
„(…)myślę, że podniósł świadomość świata i nadal jest. Promował przesłanie feminizmu poprzez wywiady i teksty piosenek, takie jak „Polly”, i używał swojego ciała i ubrania, aby wykrzyczeć przesłanie, które chciał przekazać poprzez Nirvanę. W różnych momentach powieści muzycy grają piosenki Nirvany. Bardzo przypomniało mi się, kiedy po raz pierwszy nauczyłem się grać na gitarze, że (jak wielu ludzi) najpierw nauczyłem się piosenek Nirvany. To było dla mnie tak ekscytujące, że takie chwytliwe, emocjonalne, surowe piosenki można było tak łatwo odebrać i stać się rzecznikiem własnych emocji. Stało się też, w punkowy sposób, prawdopodobnie wyrażeniem siebie, wiedząc, że wymaga to tak niewielu akordów. (…)jako piosenkarz w zespole nosił sukienkę na scenie lub tworzył pewne pomysły w tekstach, wiedząc, że ludzie poważnie się nad tym zastanawiają, przyszedł z ogromnym poczuciem podniecenia”.
Uzależnienia i problemy zdrowotne Cobaina
W swoim życiu Kurt zmagał się z chronicznymi bólami brzucha i uzależnieniami. W wieku 13 lat po raz pierwszy zapalił konopie. Później pojawiły się m.in.: LSD, a od 1986 roku – heroina. Muzyk miał też problemy z alkoholem. W latach 90. rosnąca sława oraz bóle brzucha sprawiły, że uzależnienie muzyka od heroiny pogłębiło się. Prawdopodobnie Kurt zmagał się też z depresją.
W 1994 roku Cobain zgłosił się do kliniki odwykowej. Jednak uciekł z niej po kilku dniach – finał tej ucieczki miał okazać się tragiczny…
Tragiczna śmierć legendarnego artysty
5 kwietnia 1994 roku legendarny muzyk popełnił samobójstwo. Znaleziono przy nim pistolet, strzykawkę i pożegnalny list, którego adresatami były jego żona Courtney Love, córka Frances Bean Cobain oraz fani. Ponadto, w jego krwi wykryto trzykrotnie większą od śmiertelnej dawkę heroiny.
Teorie spiskowe wokół śmierci Cobaina
Wokół śmierci Kurta powstało sporo teorii spiskowych. Według niektórych Kurt nie mógł pociągnąć za spust, ponieważ miał we krwi za dużo heroiny i było to fizycznie niemożliwe. W związku z tym sugeruje się zabójstwo – główną podejrzaną o takie działanie była Courtney Love.
Dziennikarskie śledztwo
W 1999 roku ukazała się książka Who Killed Kurt Cobain? autorstwa dziennikarzy Iana Halperina i Maxa Wallace’a, którzy prowadzili dochodzenie w sprawie ewentualnego spisku w sprawie śmierci muzyka. Argumentowali, że chociaż nie było wystarczających dowodów, aby udowodnić spisek, było więcej niż wystarczająco, aby zażądać ponownego otwarcia sprawy. Kilka lat później powstała druga książka Wallace’a i Halperina – The Murder of Kurt Cobain (2004).
Dokumenty o Kurcie
W filmie dokumentalnym z 1998 roku Kurt & Courtney reżyser Nick Broomfield zbadał twierdzenie Toma Granta, że Cobain został zamordowany. Razem z ekipą filmową odwiedził wiele osób związanych z Cobainem i Love, w tym ojca Love i ciotkę Cobaina. Broomfield rozmawiał także z liderem zespołu Mentors Eldonem „El Duce” Hoke’iem. Jego zdaniem, Kurt został zamordowany. Twierdził również, że Love zaoferowała mu 50 000 dolarów za zabicie Cobaina. Jednak nie wymienił nazwiska osoby, która mogła zabić Cobaina ani nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swojej tezy. Jednak Broomfield czuł, że nie odkrył wystarczających dowodów, aby stwierdzić istnienie spisku.
W 2015 roku ukazał się dokument Soaked in Bleach. Przedstawia on szczegóły wydarzeń prowadzących do śmierci Kurta Cobaina, widziane z perspektywy Toma Granta, prywatnego detektywa. Courtney Love zatrudniła Granta na krótko przed śmiercią Cobaina. W filmie postawiono tezę, że śmierć Kurta nie była samobójstwem. Odnośnie przedstawienia Nirvany, a w szczególności Kurta Cobaina, autor indie rocka Andrew Earles napisał:
„Nigdy wcześniej przeszłość zespołu rockowego nie została tak retroaktywnie zniekształcona w nieodwracalną fikcję przez nieustanne mitologizowanie, domysły, dzikie spekulacje i romantyczną retorykę. Narracja biograficzna Cobaina – szczególnie w odniesieniu do kulturowo nieodpowiedzialnego obchodzenia się z tematami, takimi jak nadużywanie narkotyków, depresja i samobójstwo – jest teraz nieprzenikniona z niedokładną i przegotowaną łącznością między tym, co jest całkowicie niezwiązane, zbyt rozbieżne chronologicznie lub po prostu nieprawdziwe”.
