Piersi i jajeczka, czyli opowieść o kobiecej codzienności bez słodkich perfum i czerwonej szminki. Na wskroś intymna i surowa kreacja Mieko Kawakami szybko wymknęła się z azjatyckiego rynku książki i podbiła serca czytelników na całym świecie. Paradoksalnie dlatego, że zawarta w niej historia kobiet jest boleśnie zwyczajna.
Pierwsze wydanie Piersi i jajeczka pojawiło się w polskim tłumaczeniu w 2023 roku nakładem wydawnictwa Mova. Angielska wersja już w 2020 roku doczekała się tytułu książki roku według New York Timesa. Dziś Kawakami kojarzona jest z nurtem feministycznym w literaturze i uznaje się, że jest jedną z najznamienitszych współczesnych japońskich autorek.
Dziewczęco-kobieca nić
Książka podzielona jest na dwie części, które mogłyby funkcjonować oddzielnie. W zestawieniu ze sobą tworzą jednakże integralne studium rozterek i kobiecych, i dziewczęcych. Uosobieniem tych pierwszych jest główna bohaterka i narratorka, Natsuko, którą poznajemy w różnych momentach jej życia. Najpierw dzieje się to przez pryzmat sterty książek w kawalerce w Tokio, gdzie snuje marzenia o napisaniu własnej historii na papierze.
Dramaty i mikrodramaty dnia codziennego połączone są nierozerwalną nicią z dzieciństwem Natsuko, a konkretniej kobietami, które je tworzyły. Figury aspirującej pisarki, jej siostry i siostrzenicy, nieżyjącej już matki i babci, w ogromnym stopniu są swoim lustrzanym odbiciem. Żeńska nić plącze się i zaciera obraz teraźniejszości i przeszłości. To nie tylko motyw uniwersalny, ale zarówno w powieści, jak i w życiu, niezwykle ambiwalentny.
Być kobietą, być kobietą
Między wersy o trudach dorosłego życia, wkradają się typowe dla kobiet rozważania o własnej cielesności. Sztandarowym przykładem skomplikowanej relacji ze swoim ciałem jest postać Makiko, czterdziestoletniej siostry Natsuko. Do Tokio przyjeżdża w celu zoperowania biustu. Na co dzień prowadzi z córką Midoriko dość skromne życie, a znaczną część codzienności spędza na pracy w barze (o ironio, tym samym, w którym pracowała matka obu kobiet). Jest jednak zdecydowana i wręcz zdesperowana, by zapłacić każdą sumę, by poprawić wygląd swojego ciała.
Po drugiej stronie bieguna stoi Midoriko, niezdolna do zaakceptowania decyzji matki, przekonana o jej powierzchowności i przerażona bólem fizycznym. Jako wchodząca w adolescencję dziewczyna, sama ma mnóstwo zastrzeżeń względem procesów zachodzących w jej ciele. Zwierza się z nich w swoim pamiętniku, który jest przerywnikiem narracji Natsuko. Głównym tematem do rozważań jest menstruacja. W przeciwieństwie do swoich koleżanek, nie widzi w niej powodów do dumy, a kojarzy ją raczej z niepotrzebnym bólem. Listy Midoriko to kompendium pytań nastolatek o dojrzewanie, z którymi na pewnym etapie większość z kobiet się utożsamiała. Mimo, że nastoletnie lata są już zdecydowanie za mną, dostrzegam w rozmyślaniach dziewczynki perspektywę, której nie mogłam znaleźć dotychczas w żadnym tekście kultury. Chociażby dlatego warto sięgnąć do twórczości Kawakami.
Piersi i jajeczka – uniwersum kobietocentryczne
W powieści Kawakami mężczyźni są raczej szarą eminencją. Bohaterki wracają do nich pamięcią i upatrują w ich sylwetkach źródeł własnych tendencji i zachowań. Męska energia jest mglista, niewyraźna i żyje przede wszystkim we wspomnieniach bohaterek. Ojciec, utracona miłość czy grajek z baru to postacie przefiltrowane przez doświadczenia kobiet i przedstawione z dozą trudnych emocji i nostalgii. W uniwersum Kawakami mężczyźni nie przechadzają się po ulicach Tokio, a po psychice bohaterek.
Nie ma co się oszukiwać. Piersi i jajeczka to przede wszystkim książka od kobiety dla kobiet. Co nie oznacza, że dla reszty społeczeństwa jest to bezużyteczna pozycja. Sam Haruki Murakami zachwycił się twórczością koleżanki po fachu, chwaląc nieskomplikowany i naturalny język narracji. Nie trzeba bowiem utożsamiać się z którymkolwiek z bohaterów czy mieć motywy książki za bliskie sercu, by móc docenić utwór. Piersi i jajeczka jest dziełem, w które zdecydowanie warto się wczytać.
Zachęcamy również do zapoznania się z Piercingiem spod pióra japońskiego twórcy Ryū Murakamiego!
