W erze cyfrowej literatura nie ogranicza się już jedynie do papierowych stron książek. Internet stworzył nowe przestrzenie, gdzie zarówno początkujący, jak i doświadczeni pisarze mogą publikować swoje dzieła i zdobywać czytelników z całego świata. Jednym z najpopularniejszych miejsc tego typu jest Wattpad, który zdemokratyzował literacki rynek. Na czym polega fenomen Wattpada i powstających na tej platformie dzieł?
Dzielenie się mniej lub bardziej amatorską twórczością literacką w internecie nie jest nowością ostatnich lat. Aspirujący pisarze bądź też zwykli pasjonaci wraz z popularyzowaniem się sieci internetowej publikowali swoje teksty na forach czy blogach. Niewątpliwie jednak jedną z platform, którą obecnie najbardziej kojarzymy z internetowym pisarstwem, stał się Wattpad. Wyznaczył on nowe trendy wśród użytkowników — zarówno tych piszących, jak i czytających.
Czym jest Wattpad?
Wattpad to internetowa platforma, założona w 2006 roku przez Allena Lau i Ivana Yuen. Umożliwia ona użytkownikom publikowanie swoich opowiadań, powieści, wierszy i innych form literackich. Mogą być one czytane przez wszystkie osoby odwiedzające platformę. Posiadanie konta umożliwia zaś bezpośrednie formy interakcji, jak choćby komentowanie dzieł innych użytkowników. Platforma jest dostępna zarówno przez stronę internetową, jak i w formie aplikacji mobilnej. Cieszy się niezwykłą popularnością, zwłaszcza wśród młodych osób.
Dostępność i interaktywność
Jednym z kluczowych czynników sukcesu Wattpada jest jego dostępność. Każdy, kto ma dostęp do Internetu, może założyć konto i zacząć publikować swoje prace lub czytać teksty innych osób. Ta otwartość sprawia, że platforma przyciąga różnorodnych twórców z całego świata, oferując szeroki wachlarz gatunków i stylów literackich. Przyciąga ona zwłaszcza początkujących aspirujących pisarzy, którzy pragną przekształcić swoje kreatywne pomysły w publiczne dzieło i uzyskać grono czytelników. Na Wattpadzie każdy z nich ma szansę na to, by jego tekst zdobył popularność i zyskał wiernych fanów, którzy z niecierpliwością będą wyczekiwać kolejnych rozdziałów i tym samym motywować autora do rozwoju.
To właśnie interaktywność jest kolejnym elementem, który wyróżnia platformę Wattpad. Czytelnicy mogą komentować poszczególne fragmenty tekstu, dzielić się swoimi opiniami i wrażeniami, a także bezpośrednio komunikować się z autorami poprzez tablice na profilu czy wiadomości prywatne. Taka interakcja nie tylko motywuje pisarzy do dalszego tworzenia, ale również buduje silną społeczność wokół ich twórczości. Nie trudno zaś wyobrazić sobie, że dla twórców będzie to niemała nagroda!
Twórcza wolność i eksperymentowanie
Wattpad oferuje autorom pełną swobodę twórczą. Tutaj nie obowiązują zasady, wytyczne wydawnicze i wiszące nad głową terminy — twórca jest sam sobie szefem i osobiście dba o to, by jego dzieło ewoluowało jak najlepiej. Brak formalnych wymagań i ograniczeń pozwala na eksperymentowanie z formą, stylem i treścią. Pisanie na Wattpadzie nie jest obarczone presją komercyjną, co daje autorom możliwość wyrażania siebie w sposób, jaki najbardziej im odpowiada. Wielu twórców korzysta z tej swobody, aby pisać o tematach, które są dla nich ważne, ale które mogą być trudne do opublikowania w tradycyjnych wydawnictwach. Wattpad staje się miejscem, gdzie można poruszać kontrowersyjne kwestie oraz eksplorować różne problematyki i doświadczenia, co przyciąga czytelników poszukujących autentyczności i różnorodności.
Społeczność i wsparcie
Jednym z najbardziej niezwykłych aspektów Wattpada jest wspomniana już społeczność. Autorzy i czytelnicy tworzą sieć wzajemnego wsparcia i inspiracji. Komentarze, wiadomości i żywe dyskusje grupowe pozwalają na wymianę pomysłów, rad i emocjonalnej otuchy. Dla wielu młodych pisarzy, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tworzeniem literatury, budowanie takiej społeczności wspierającej może być bezcenne.
Wattpad organizuje również konkursy literackie, które motywują do pisania i dają szansę na zdobycie większej widoczności. Konkursy te często są sponsorowane przez wydawnictwa lub firmy filmowe, co stwarza dodatkowe możliwości dla utalentowanych twórców. Nie brakuje również inicjatyw organizowanych przez samych użytkowników, gdzie liczy się przede wszystkim możliwość poznania twórców, wspólne zaangażowanie i dobra zabawa.
Popularność wśród młodzieży
Wattpad stał się szczególnie popularny wśród młodzieży, która często poszukuje alternatywnych form rozrywki literackiej. Młodzi ludzie cenią sobie możliwość odkrywania nowych talentów i czytania historii, które niekoniecznie pasują do mainstreamowych standardów wydawniczych. Przez wzgląd na to, że wśród twórców platformy dominują młode osoby, nastoletni czytelnicy z łatwością mogą odnaleźć w ich dziełach tematykę, której łakną w książkach. Punkt widzenia młodych autorów będzie im bliski, a ich sposób tworzenia historii i styl pisania będzie trafiał do odbiorców. Ponadto Wattpad oferuje różnorodne treści, od romantycznych historii i życiowych obyczajówek, poprzez zagadkowe i mroczne opowiadania, aż po rozbudowane światy fantasy czy science-fiction. Niemal każdy ma szansę znaleźć coś dla siebie!
Od platformy do bestsellerów
Wielu autorów, którzy zaczynali swoją karierę na Wattpadzie, osiągnęło później komercyjny sukces. Przykładem może być Anna Todd, autorka serii After, która rozpoczęła swoją przygodę z pisaniem na Wattpadzie. Jej powieści zdobyły ogromną popularność, co zaowocowało kontraktem wydawniczym oraz adaptacją filmową. Inne przykłady to Beth Reekles, która stworzyła The Kissing Booth, oraz Abigail Gibbs, autorka The Dark Heroine. Na polskim rynku wydawniczym w ostatnich latach fenomenem były serie Hell Katarzyny Barlińskiej (ps. Herytiera) czy Rodzina Monet Weroniki Anny Marczak. Wiele z tych książek trudno porównywać do klasyków współczesnej literatury. W większości widać, że są one napisane przez młode osoby, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z pisarstwem — historie pełne są typowych i nieraz problematycznych schematów, a ich styl jest bardzo prosty. Nietrudno natrafić na głosy niezadowolenia, które pojawiają się wraz ze wzrastającą popularnością tego typu dzieł na rynku. Niektórzy dobitnie wyrażają opinię o tym, że książki z Wattpada tam właśnie powinny pozostać.
Choć debiutanckie powieści młodych twórców są nieraz uznawane za kontrowersyjne i spotykają się z krytyką, nie da się zaprzeczyć, że zaskarbiły sobie sympatię licznego grona czytelników. Te sukcesy pokazują, że Wattpad może być trampoliną do świata profesjonalnej literatury popularnej — a co za tym idzie, szansą dla twórczego rozwoju. Wydawnictwa coraz częściej zwracają uwagę na tę platformę, szukając nowych talentów i przyszłych bestsellerowych tytułów. Wattpad stał się więc nie tylko miejscem do dzielenia się amatorską twórczością, ale także ważnym elementem rynku wydawniczego.
Wyzwania i krytyka
Mimo licznych zalet, Wattpad nie jest wolny od wyzwań i krytyki. Jednym z problemów jest kwestia jakości publikowanych treści. Ponieważ każdy może publikować na platformie, poziom literacki tekstów jest bardzo zróżnicowany. Niektóre udostępniane historie ciężko właściwie nazwać jakąkolwiek realną formą literacką. Inne jednak stanowią prawdziwe perełki, których nie powstydziliby się pisarze z wieloletnią karierą. Czytelnicy muszą jednak często przebrnąć przez wiele mniej udanych prób, aby znaleźć wartościowe historie.
Innym wyzwaniem jest ochrona praw autorskich. Publikowanie swoich prac online naraża autorów na ryzyko kradzieży intelektualnej. Chociaż Wattpad ma mechanizmy chroniące przed plagiatem, to tak jak w przypadku innych platform nie zawsze są one skuteczne. Dużym cieniem na wizerunku platformy położył się również wyciek danych, który miał miejsce w 2020 roku. Na przełomie czerwca i lipca doszło do włamania do bazy danych platformy, w wyniku czego ponad 200 milionów danych zostało upublicznionych.
Przyszłość Wattpada
Wattpad nieustannie się rozwija, wprowadzając nowe funkcje i możliwości dla swoich użytkowników. W 2021 roku platforma została przejęta przez Naver Corporation, co otworzyło nowe perspektywy na współpracę z różnymi mediami i technologiami. Wattpad WEBTOON Studios, które powstało w wyniku tego przejęcia, łączy świat literatury z komiksami i filmami, co może przynieść jeszcze więcej możliwości dla twórców. Niezmiennie widzimy, jak platforma i skupiona wokół niej społeczność się rozwija. W przyszłości niewątpliwie może zaskoczyć jeszcze wieloma zmianami i pomysłami.
Fenomen Wattpada polega na jego dostępności, interaktywności i otwartości na różnorodność literacką. Platforma ta stała się miejscem, gdzie młodzi pisarze mogą rozwijać swoje umiejętności, zdobywać publiczność i osiągać sukcesy — nawet na skalę światową. Wattpad zrewolucjonizował sposób, w jaki tworzymy i konsumujemy literaturę, otwierając nowe możliwości zarówno dla autorów, jak i czytelników. Pomimo wyzwań, takich jak kwestie jakości i ochrony praw autorskich, platforma ta pozostaje ważnym narzędziem w dzisiejszym świecie literackim, inspirując miliony ludzi na całym świecie do sięgania po pióro (czy też raczej klawiaturę) i dzielenia się swoją twórczością.
