Fascynacja Srebrnym Globem stała się powodem do szukania możliwości jego odkrywania. Dlatego dokładnie 52 lata temu, na jego powierzchni stanął pierwszy człowiek. Choć obecnie technika umożliwia zgłębianie o nim wiedzy, to Księżyc wciąż kryje w sobie wiele tajemnic.
Dla wielu ludzi Księżyc to tylko naturalny satelita Ziemi i nie dostrzegają w nim nic szczególnego. Tymczasem od zarania dziejów pełnił znaczącą rolę choćby przy określeniach czasu czy tworzeniu kalendarzy. Wykorzystuje się go w życiu codziennym i w astrologii, pojawia się w mitach czy ludowych wierzeniach.
Bitwa o kosmos
Zimna wojna rozpoczęła wyścig o podbój kosmosu między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. 4 października 1957 roku ZSRR wystrzelił pierwszego sztucznego satelitę Sputnik, który okrążył Ziemię w 92 minuty. Tę misję okrzyknięto największym osiągnięciem ludzkości, co pokazało, że wschodni sąsiad jest w stanie zagrozić reszcie nowoczesną bronią. 4 lata później Związek Radziecki ponownie zadziwił świat, ponieważ wysłał w kosmos pierwszego człowieka, Jurija Gagarina. To komuniści również zdecydowali się na kosmiczny lot Walentiny Tierieszkowej, choć powyższe działania miały cel głównie propagandowy. Miały świadczyć o równouprawnieniu, mimo że w rzeczywistości była to ostatnia planowana podróż kobiet.
Sukcesy ZSRR spotęgowało apetyt Amerykanów na kosmiczny podbój. Po wielu podejściach i nieudanej próbie (w 1967 roku doszło do pożaru kabiny i zginęli wszyscy członkowie załogi), 16 lipca 1969 roku rozpoczęto ponoć najważniejszy lot w dziejach. Po czterech dniach, Księżyc w końcu został zdobyty. Wtedy to Neil Armstrong wypowiedział słowa, które do dziś mogą przyświecać różnym ważnym ideom: To jest mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości. Oczywiście od tego czasu powstało mnóstwo teorii spiskowych, według których spacer po Księżycu nagrano w studiu filmowym. Koniec końców, podbój Srebrnego Globu przerwał wyścig między USA a ZSRR.
Jaki wpływ ma na nas Księżyc?
Od dawna powszechne jest, że fazy Księżyca mają wpływ na nasze zdrowie. Setki lat temu medycyna ludowa opierała się właśnie na traktowaniu satelity jako sprzymierzeńca leczenia. Tak naprawdę nie udowodniono naukowo, że to pełnia ma na ludzi większy wpływ, ponieważ sam efekt grawitacyjny jest minimalny – działa z kolei na oceany czy morza. Natomiast pojawiają się przypadki, w których ta faza Księżyca wywołuje dziwne zachowania. Wiąże się to ze znacznie jaśniejszymi nocami, które w dużej mierze nie pozwalają na dobry sen. Wtedy bowiem zmniejsza się poziom melatoniny w organizmie. Obserwacje tego ciała niebieskiego przyczyniły się do powstania wielu teorii związanych z jego wpływem na ludzkie zachowania i emocje.
Ponoć każda kolejna faza wywołuje różne efekty, a niektórzy nawet planują swoje działania zgodnie z ich występowaniem. Aktywność fizyczna podczas nowiu ma zapewniać siłę fizyczną oraz psychiczną odporność. Rzekomo to najlepszy czas na operacje i zabiegi, ponieważ rany łatwiej się goją. Ponadto, dobrze wtedy rozpocząć planowanie i snuć marzenia – czarne noce pozwalają na chwilę refleksji. Pierwsza kwadra to idealny moment na zabiegi fryzjerskie, z kolei w trakcie fazy trzeciej możemy udać się do dentysty. Z drugiej strony, podczas jej występowania zauważono wśród ludzi ogólne rozdrażnienie i obniżenie energii. Należy przyznać, że ciekawym zjawiskiem jest przede wszystkim pełnia. W książce The Moon and Madness zostały opublikowane rozmowy z pielęgniarkami oddziałów psychiatrycznych – te unikają jak ognia dyżurów podczas tej fazy, bo wrasta liczba pacjentów. Z kolei raporty brytyjskiego Sussex Police mówią o zwiększeniu policyjnych patroli w takie noce. Warto jednak pamiętać, że to nie jest reguła i nie należy obsesyjnie powiązywać swoich nastrojów z tym, jak wygląda Księżyc.
Ludowe wierzenia
Księżyc fascynował i przerażał. Był królem nocy, a przecież ta pora kojarzyła się z całym złem tego świata. Często fazy wyznaczały rytm pracy w gospodarstwach, a nawet wróżyło się z nich pogodę. Niebezpiecznym zjawiskiem był tak zwany Krwawy Księżyc, którego pojawienie się zwiastowało wojnę lub klęskę żywiołową. Z kolei wzrastanie i zanikanie globu porównywano do zmarłego człowieka – jego śmierć jest równie krótka. Wierzono, że zmarły udawał się właśnie na Księżyc lub pod ziemię, gdzie nabierał sił i odradzał się. W dawnych czasach ważne były magia i dziwne zjawiska, a obecność (lub jej brak) jasnej tarczy na nieboskłonie potęgowała te odczucia. W czasie nowiu czarownice były potężniejsze, a zbieranie ziół miało większy sens. Pełnia wywoływała chorobę księżycową, szczególnie niebezpieczną dla niemowląt, więc odsuwano kołyski od okna i stawiano naczynie z wodą. Czynność ta neutralizowała szkodliwość księżycowych promieni.
Wiele teorii nie ma już dzisiaj odzwierciedlenia, ale sam motyw magicznego działania Księżyca da się zauważyć choćby w kulturze – w filmach czy książkach. Zapewne jego oddziaływanie dla wielu z nas to mit, ale nie można zaprzeczyć, że Srebrny Glob wciąż fascynuje i zadziwia.
