Chcę być aktorem i co dalej? | Ćwiczenia na dykcję

Kto próbował kiedyś swoich sił w aktorstwie, wie pewnie, że w fachu tym nie wystarczy jedynie wiarygodne wcielenie się w postać, odpowiedni ruch i ekspresja. Są to oczywiście elementy kluczowe, ale co z tego, iż wydeklamujesz swój tekst najpiękniej na świecie, skoro nikt Cię nie usłyszy i nie zrozumie? Chyba nie trzeba nikomu uzmysławiać, jak istotny jest sprawny aparat mowy. Z tego powodu proponujemy parę ćwiczeń na dykcję.

Ci z Was, którzy szykują się na egzaminy wstępne do szkół aktorskich (o rekrutacji możecie przeczytać tutaj), pewnie mają już za sobą pierwsze kroki w ćwiczeniu dykcji. Jest ona z resztą przydatna nie tylko w teatrze. Poprawna wymowa sprawia, że po prostu chce się nas słuchać. Byliście może kiedyś na wykładzie, gdzie profesor gadał coś pod nosem? Trudno było się skupić, prawda? Istnieje jednak parę wytycznych, które niebotycznie mogą poprawić naszą dykcję. Z pewnością przyda się to każdemu niezależnie od zawodu. W końcu wszyscy rozmawiamy.

Łamisłówka poprawiają dykcję

Dobrym ćwiczeniem na poprawienie wymowy są łamisłówka, czyli zdania o szczególnym zagęszczeniu poszczególnych głosek. Wymowa ich plącze nam czasem język, ale świetnie usprawnia i rozgrzewa aparat mowy.

Oto niektóre z nich:

• Baba bada baobaby. Baba dba o oba baobaby.
• Kiedy susza, szosa sucha. Idzie Sasza suchą szosą.
• Stół z powyłamywanymi nogami.
• Rozrewolwerowany rewolwerowiec rozrewolwerował urewolwerowanego rewolwerowca.
• Nie pieprz wieprza pieprzem, Pietrze, bo bez pieprzu wieprz jest lepszy.
• Jola lojalna, Jola nielojalna.

Innym ćwiczeniem o dużym zagęszczeniu trudności dykcyjnych jest wierszyk, który z początku wydaje się niewinny i nie aż tak trudny do wypowiedzenia, jak poprzednie łamańce, jednak zawierający takie haczyki jak “ę”, “ść”, “ł” itd.

Gęba, kępa, kędy,
Dęba pęka, tędy,
Rębacz, stęka, zęby, 
Treść, Sierpc, sierść.
Zgiełk, igiełka, len,
Kiełk i giełda, hen,
Pchełki, mgiełka, serc,
Perć, tędy.

Mów “z przepony”

Oddech możemy zabrać na dwa sposoby. Wyróżniamy oddychanie piersiowe (górne) oraz brzuszno-przeponowe (dolne). Dopiero to drugie pozwala nam na uzyskanie odpowiedniego brzmienia głosu. Przerwy między oddechem są wtedy znacznie dłuższe i zwyczajnie jesteśmy w stanie wypowiedzieć więcej tekstu bez walki o powietrze. Co więcej, dźwięk okazuje się wtedy głośniejszy, swobodniejszy i bardziej się niesie.

Prawda to, że oddychanie z wykorzystaniem przepony pozostaje bardziej naturalne dla Panów, niż dla Pań, nie znaczy to jednak, iż kobiety nie mogą się tego nauczyć. Oto kilka ćwiczeń:

• Połóż się na plecach i umieść sobie coś na brzuchu np. książkę czy but. Próbuj skierować powietrze “niżej”. Jeśli przedmiot się unosi (brzuch się wypucha), prawdopodobnie robisz to dobrze.
• stajemy w  lekkim rozkroku, trzymając dłonie na pasie. Wykonujemy wdech za pomocą ust i nosa. Wydychajac powietrze, kontrolujemy ruchy brzucha rękoma i wypowiadamy “p”, “t”, “c”, “s”.
• Wyobraź sobie, że Twój brzuch to balon. Wdychając powietrze, myśl o tym, że ten “balon” napełniasz. Ćiwczenie wykonuj na siedząco.

  

Co łączy dykcję i wino?

Co ciekawe, można połączyć przyjemne z pożytecznym. Choć wino samo w sobie przyprawia nas głównie o bełkot, to jego korek może znacznie usprawnić nasz głos. Należy chwycić go zębami (lepiej w pozycji poziomej, wypada robić to przy rozgrzanych “zawiasach” żuchwy, by uniknąć kontuzji) i jak najwyraźniej mówić (można spróbować łamisłówki przytoczone wcześniej).  Okazuje się, że po wyjęciu korka nasze wypowiedzi brzmią wyraźniej.

Rozluźnij i rozgrzej aparat mowy

Wydaje się rzeczą oczywistą, by przed wystąpieniem rozgrzać aparat mowy, jednak często o tym zapominamy. Warto dokładnie rozmasować policzki, okrążyć językiem wewnętrzną część warg, poprzygryzać je. Można też spróbować mowy z językiem an wierzchu i “wyrzucania z siebie” samogłosek (AEIOU).

Powodzenia!