Słuchając komercyjnych stacji radiowych, można odnieść wrażenie, że puszczają w kółko tylko kilka piosenek. Dlaczego odnosimy tak się dzieje? Kto decyduje o kształcie radiowych playlist?
Dyrektor muzyczny i music programmer
Za muzykę, która puszczana jest w radiu, odpowiada dyrektor muzyczny stacji. To właśnie od niego zależy, który utwór zostanie puszczony i czy w ogóle pojawi się w naszych głośnikach. Poza tym w radiu pracuje music programmer – osoba obsługująca program do generowania radiowych playlist.
Każda stacja radiowa ma specjalny, indywidualny algorytm, który z tworzy listę odtwarzania z bazy utworów. Czasem jednak przychodzi osoba z autorskim programem – wówczas może wybierać piosenki samemu. Jest to tzw. playlista z ręki.
Jak działa algorytm?
W każdej stacji jest pewien określony profil muzyczny. Załóżmy na przykład, że dana rozgłośnia nadaje szeroko pojęty pop. Znajduje się bazę utworów, którą wysyła się do firmy, zajmującej się badaniem opinii. Firma ta następnie sprawdza popularność danych utworów, na przykład przez ankiety telefoniczne. Sporządzony w ten sposób profil wysyłany jest z powrotem do stacji i na tej podstawie układana jest baza muzyczna stacji.
Czas radiowy liczony jest w kwadransach. Dyrektor ustalił, że w ciągu piętnastu minut na antenie ma się pojawić jeden utwór polski, jeden hit z lat osiemdziesiątych i jeden nowy przebój. Następny kwadrans może wyglądać inaczej – dwie nowości i jeden utwór zagraniczny. Algorytm wybiera utwory według wytycznych.
Skąd biorą się utwory w radiu?
Aby móc nadawać muzykę komercyjnie, trzeba posiadać licencję. Zgodnie z polskim prawem autorskim może ją wydać podmiot posiadający autorskie prawa majątkowe oraz prawa pokrewne. Oprócz tego istnieją organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi, jak ZAiKS. Radio musi zapłacić za licencję, by móc wykorzystywać utwory w swoich audycjach. Na koniec miesiąca generuje się raporty, informujące o ilości odtworzeń utworów danego artysty. Raport ten również wysyła się do ZAiKSu.
Co jest grane?
W związku z tym, jak działa cała radiowa machina, niemożliwe jest, by stacja, która nastawiona jest na nadawanie komercyjne, puszczała jedynie oryginalne utwory. Nie znaczy to, że stacje grają jedynie parę piosenek w kółko. Z pomocą w badaniach przychodzi serwis radiospis.pl, w którym zapisywane są nazwy kawałków granych w wielu polskich rozgłośniach – ogólnokrajowych i lokalnych. Przeglądając listy z ostatnich kilku dni łatwo zauważyć, że Jedynka jest najbardziej oryginalnym radiem – powtórki występują dość rzadko. Na przeciwległym spektrum stoi Eska, która pomimo bycia najbardziej muzyczną stacją ma najmniejszą ilość niepowtarzających się utworów.
