1 marca to oficjalnie uznana data urodzin naszego narodowego wirtuoza fortepianu – Fryderyka Chopina. Jest to postać wszech obecnie znana, nie tylko wielkim melomanom. Ale czy słyszeliśmy już ciekawe fakty z życia kompozytora? Jest ich bardzo wiele, a pewną cząstkę z nich przedstawia niniejszy artykuł.
Fryderyk Chopin – nieodmiennie kojarzony z wirtuozowską twórczością fortepianową – uważany jest za jednego z najwybitniejszych kompozytorów doby romantyzmu. Jego twórczość ceniona jest na całym świecie za niepowtarzalny styl, który trudno pomylić z jakimkolwiek innym: charakteryzuje się głębią uczuć, emocji, delikatnością, błyskotliwością i jedynym w swoim rodzaju liryzmem. W dziełach Chopina pojawiają się również liczne odwołania do polskiej muzyki ludowej, jego kompozycje przepełnione są atmosferą polskości. Chopin niejednokrotnie parafrazuje w mazurkach, balladach, walcach czy scherzach rytmy polskich tańców i motywy tradycyjnych pieśni z różnych regionów kraju.
Szczypta ciekawostek
Co typowe w przypadku sław tego formatu, przez lata narosło wiele mitów i niezbadanych faktów wokół życia artysty. Czy słyszeliśmy już o tych najbardziej znanych?
Dyskusję wzbudza już sam dzień narodzin kompozytora, w źródłach bowiem pojawiają się dwie sprzeczne daty – 22 lutego i 1 marca. Pierwszą z nich wskazuje księga chrztu w Brochowie (w samym akcie chrztu jest jednak wiele błędów), natomiast druga pojawia się w wielu biografiach artysty. Wiadomo bowiem z listów Chopina, że to właśnie 1 marca jego matka składała mu życzenia. Kwestia pozostaje nierozwiązana po dziś dzień – i pewnie tak już zostanie… Rozbieżność dat tworzy jednak znakomitą okazję do “przedłużonego” celebrowania rocznic urodzin kompozytora – ostatni tydzień lutego jest co roku hucznie obchodzony w Polsce niezliczonymi wydarzeniami na cześć Chopina.
Kompozytor od najmłodszych lat otoczony był muzyką. Naukę gry na fortepianie – początkowo pod okiem matki – rozpoczął już w wieku 5 lat, zaś pierwszy publiczny koncert wykonał w wieku lat 8, zachwycając publiczność swoją grą. Podobno młody artysta był święcie przekonany, że powodem tego entuzjazmu był jego nowy, koronkowy kołnierzyk! Swój pierwszy koncert poza granicami kraju artysta zagrał w wieku lat 16 – w Berlinie i Wiedniu, szybko uzyskując status międzynarodowej gwiazdy.
Publiczne występy były jednak dla Chopina bardzo trudne i nierzadko odwoływał koncerty – także ze względu na swoje wątłe zdrowie. Fakt ten jest ciekawy, gdyż wielkiego wirtuoza fortepianu kojarzymy z osobą bardzo aktywną publicznie. U Chopina jest wręcz przeciwnie. Znalazłam anegdotę, że tak krępowały go koncerty salonowe, iż za każdym razem kazał gasić świece, nawet jeśli koncert odbywał się wieczorową porą. Koncertów na dużych salach zaś całkowicie unikał. Podczas całego swojego życia dał niespełna 30 koncertów.
Po wyjeździe do Paryża w 1830 roku niestety nigdy nie powrócił już do Polski, za którą tęsknił do końca życia.
Kobiety w życiu kompozytora
Wiele mówi się o artystycznej stronie życia Chopina, znacznie mniej o jego burzliwym życiu osobistym. A można by było zasugerować tezę, że Fryderyk Chopin nie miał szczęścia do kobiet.
Konstancja Gładkowska była jego pierwszą miłością, historia tego związku nie zakończyła się jednak zaręczynami. Kilka lat później oświadczyny kompozytora przyjęła Maria Wodzińska – niestety, także i tym razem nie doszło do ślubu.
Inne ważne kobiety w biografii artysty to Delfina Potocka, dzięki której dostał się na paryskie salony; George Sand, z którą łączyła go wieloletnia przyjaźń; Paulina Viardot – utalentowana śpiewaczka, którą niewielu wspomina w biografiach kompozytora; a także Jane Stirling – jego wielka, oddana miłośniczka. To ona ufundowała Chopinowi podróże do Anglii i Szkocji, pomogła wynająć mieszkanie w Paryżu. Kompozytor dedykował jej jeden z nokturnów, nigdy jednak nie odwzajemnił jej uczuć. Stirling często określa się wdową po Chopinie – była tak zapatrzona w kompozytora, iż po jego śmierci przez długi czas nosiła żałobę. Przy okazji tej historii warto napomknąć, iż Chopin dość chętnie dedykował swoje utwory kobietom… Mowa tu choćby o Koncercie fortepianowym f-moll op. 21 nr 2, Mazurkach op. 30 czy cyklu dwunastu Etiud op. 25.
Inne ciekawe fakty
Kolejnym ciekawym faktem jest wielka wrażliwość, a tak naprawdę pewnie lekka nadwrażliwość Chopina – co jest problemem wielu artystów. Istnieje anegdota o uczniach Chopina. Jak wiadomo, kompozytor dawał lekcje fortepianu, miał nawet całkiem dużą ich listę. Jednakże czuł tak duży dyskomfort biorąc swoje honorarium za lekcje, że kazał zawsze zostawiać wynagrodzenie na kominku.
Pomimo swojego wątłego zdrowia, Chopin bardzo dużo podróżował – choć w szczególności podróże do Anglii nie wpłynęły pozytywnie na jego zdrowie. Lubił także taniec, co można wywnioskować z jego listów do rodziny. Często uczestniczył w wieczornych potańcówkach. Aż trudno sobie wyobrazić, że ktoś tak delikatny tańczył z werwą nasze narodowe i ludowe utwory…
A jeszcze inna ciekawostka to fakt, że we wszystkich utworach Chopina obecny jest fortepian – jego dozgonna miłość! Ulubioną zaś marką fortepianu był Pleyel, idealny wręcz dla delikatnych dłoni artysty.
O międzynarodowej, ugruntowanej sławie Fryderyka Chopina niech świadczy wszechobecność jego imienia i nazwiska, również w przestrzeni publicznej. Poczynając od pomników (jeden znajduje się nawet w japońskim mieście Hamamatsu), przez lotniska (Lotnisko Chopina w Warszawie), po sale koncertowe, instytucje, kończąc na dedykacjach pozaziemskich: kraterze na Merkurym oraz Planetoidzie Chopin (nr 3784) odkrytej w 1986 roku.
Wielkie nazwiska jazzowe w Krakowie!
