Madonna 16 sierpnia obchodzi urodziny. To jedna z tych gwiazd, których nie trzeba specjalnie przedstawiać – każdy wie, kim jest. Legendą. Ikoną muzyki. Skandalistką, przez lata łamiącą wszelkie konwenanse.
Madonna – początki kariery
Madonna zaczynała swoją karierę jako tancerka w takich grupach, jak Pearl Lang lub Alvina Aileya. Żeby się utrzymać, pracowała jako kelnerka w Burger Kingu i Dunkin’ Donuts , była też szatniarką w restauracji Russian Tea Room. W 1979 roku brała udział w castingach do musicali i w ten sposób dostała rolę w filmie Patricka Hernandeza. Przebywała wtedy w Paryżu – pobyt tam zmotywował ją do spróbowania swoich sił w muzyce. W tym samym roku założyła zespół Breakfast Club, w którym była perkusistką, a później śpiewała. Jednak już rok później porzuciła tę grupę i założyła kolejny zespół – Emmy. W 1982 roku podpisała kontrakt z wytwórnią Sire Records, podległą Warner Bros. Records. Sukcesy pierwszych singli piosenkarki – Everybody i Burning Up zaowocowały wydaniem całego albumu – Madonna.
Początkowe sukcesy
Debiutancki album gwiazdy znalazł się na 8. miejscu listy Billboardu. W 1984 roku ukazał się drugi album artystki – Like A Virgin. Pochodzą z niego jedne z największych hitów gwiazdy – tytułowy singiel, Like A Virgin, i Material Girl. Popularność tej płyty porównywano do szału, jaki w latach 60. wywołali Beatlesi. Zainteresowanie pierwszą trasą Madonny – The Virgin Tour sprawiło, że koncerty przenoszono z teatrów do hal sportowych, które mieściły po kilkanaście tysięcy osób. Aczkolwiek to trzeci album Madonny – True Blue przyniósł jej prawdziwą sławę. Zdaniem badaczy, to on sprawił, że artystka stała się ikoną lat 80. Krążek zebrał bardzo pozytywne recenzje i sprzedał się w nakładzie 25 milionów egzemplarzy. Był również notowany na pierwszym miejscu na listach przebojów w 28 krajach, a na 1. miejscu listy European Top 100 Albums utrzymywał się przez 34 tygodnie. Kolejne albumy – Like A Prayer i kompilacja The Immaculate Collection również odnosiły spore sukcesy. Like A Prayer został nazwany „arcydziełem muzyki pop”. The Immaculate Collection został najlepiej sprzedającym się albumem w karierze Madonny.
Ciąg dalszy sukcesów Madonny
Płyta Bedtime Stories była nominowana do Grammy, Ray of Light została nazwana przez krytyków „najlepszym i najdojrzalszym albumem piosenkarki” i zdobyła Nagrodę Grammy jako Najlepszy Album Popowy w 1999 roku. Krążek Music znalazł się na liście 500 Najlepszych Albumów Wszech Czasów Rolling Stonesa, a jego tytułowy singiel dotarł na 1. miejsce listy Hot 100 w Stanach. W 2004 roku Madonna pojechała w swoją najbardziej dochodową trasę koncertową – Re-Invention World Tour. Tylko jeden występ nie został wyprzedany. W 2005 roku wydała dziesiątą płytę – Confessions on a Dance Floor, za którą zdobyła Grammy w kategorii Najlepszy Album Elektroniczny Lub Taneczny. Co więcej, singiel Hung Up był najczęściej graną piosenką w amerykańskich klubach w całej dekadzie 2000-2009.
Chwilowe kłopoty królowej popu
Jednak kariera Madonny nie zawsze była usłana różami. Już piąta płyta gwiazdy – Erotica okazał się być jednym z jej najsłabiej sprzedających się albumów. Natomiast dziewiąty album Madonny – American Life sprzedał się tylko w 5 milionach egzemplarzy. Przyczyniło się do tego m.in. piractwo, które wtedy (2003 rok) stawało się coraz powszechniejsze.
Hard Candy z 2008 roku również nie odniosła komercyjnego sukcesu – sprzedała się w raptem 4 milionach egzemplarzy. MDNA, kończąca współpracę Madonny z Warner Bros. Records, a wydana pod szyldem Interscope Records sprzedała się w 2 milionach egzemplarzy. Rebel Heart – jeszcze gorzej, bo w milionie egzemplarzy. Złą passę przełamała ostatnia płyta Madonny. Madame X ukazała się w 2019 roku i dotarła na sam szczyt amerykańskiej listy przebojów Billboard 200.
Deszcz nagród królowej popu
Madonna zdobyła wiele nagród muzycznych. Była 28 razy nominowana do Grammy, z czego zdobyła 7 statuetek. Pierwszą Grammy zdobyła w 1991 roku za album uwieczniający jej trasę koncertową – Blond Ambition World Tour Live. W 1998 roku zdobyła aż 3 statuetki – w kategorii: Najlepszy Album Popowy za Ray of Ligh, w kategorii: Najlepsze Krótkometrażowe Wideo i Najlepsze Taneczne Nagranie – za klip do Ray of Light. Rok później zdobyła Grammy za piosenkę Beautiful Stranger z filmu Austin Powers – The Spy Who Shagged Me w kategorii: Najlepsza piosenka napisana do filmu, telewizji lub innych środków wizualnych. W 2006 roku otrzymała tę prestiżową statuetkę za album Confessions on a Dance Floor w kategorii: Najlepszy Album Elektroniczny/Taneczny. W 2007 roku za klip do The Confessions Tour otrzymała Grammy w kategorii: Najlepszy Długometrażowy Wideoklip.
Zdobyła także m.in.: dwadzieścia statuetek MTV Video Music Awards, trzydzieści dziewięć Billboard Music Awards lub siedemnaście Japan Gold Disc Awards. Za całokształt twórczości otrzymała nagrodę Billboardu oraz Video Vanguard Award od MTV. W 2008 roku wprowadzono ją do Rock and Roll Hall of Fame, zaś w 2012 roku – do UK Music Hall of Fame w Wielkiej Brytanii.
Wpływ Madonny na przyszłe pokolenia
Wśród wielu muzyków, z którymi współpracowała Madonna, znaleźli się m.in.: Britney Spears, Justin Timberlake, Timbaland, Christina Aguilera, M.I.A., Nicki Minaj czy Dua Lipa. Była również inspiracją dla wielu artystek – chociażby dla Nelly Furtado, P!nk, Spice Girls, Destiny’s Child, Britney Spears, Kylie Minogue, Jennifer Lopez lub Gwen Stefani. Jej wpływ na muzykę i kulturę jest niezaprzeczalny. Mary Cross w swojej książce Madonna: A Biography napisała:
„Jej wpływ na muzykę pop jest niezaprzeczalny i dalekosiężny. Nowe ikony popu, od Nelly Furtado i Shakiry do Gwen Stefani i Christiny Aguilery (nie zapominając o Britney Spears) zawdzięczają Madonnie szablon prowokacyjnej i seksownej kobiety emanującej siłą swej płci w wizerunku, muzyce i tekstach”.
Magazyn Rolling Stones określił Madonnę „jednym z największych artystów popowych w historii”. Gwiazda znalazła się również w książce 100 najważniejszych kobiet XX wieku wydanej przez Ladies’ Home Journal. Zajęła również 7. miejsce na liście 200 największych ikon popkultury w historii. Wyprzedzili ją m.in.: Elvis Presley, Marilyn Monroe i Oprah Winfrey, która znalazła się na samym szczycie tej listy.
Madonna na planie filmowym
Razem z karierą muzyczną, Madonna prowadziła karierę aktorską. Podobnie, jak w muzyce, Madonna miewała wzloty i upadki. Zadebiutowała w 1983 roku w roli Bruny w filmie A Certain Sacrifice. Od tamtej pory zagrała w kilkunastu filmach – m.in.: w Niespodziance z Szanghaju, Kim jest ta dziewczyna?, Śmierć nadejdzie jutro, Evita, Układzie prawie idealnym, Rejsie w nieznane, Sidłach miłości lub filmie Sex. Zagrała również w serialach: Acces Hollywood, Bravo Profiles: The Entertainment Business i w Witamy w latach 80.
Madonna ma na swoim koncie również próby reżyserskie, pisanie scenariusza i bycie producentką filmową. W 2008 roku wyreżyserowała film Mądrość i seks, który także wyprodukowała i do którego napisała scenariusz, a w 2011 roku – W.E. Królewski romans (do niego również napisała scenariusz). Ponadto, wyprodukowała takie filmy, jak: W łóżku z Madonną, Sex, Agent Cody Banks, Agent Cody Banks 2: Cel Londyn, 30 dni do sławy, Sekrety Madonny, Jestem, bo jesteśmy i Lazarus.
Ponadto, Madonna użyczyła głosu w animacji Artur i Minimki.
Nagrody i antynagrody filmowe Madonny
W czasie swojej aktorskiej kariery Madonna otrzymała nagrodę Złotych Malin aż 7 razy: za rolę w Niespodziance z Szanghaju, Kim jest ta dziewczyna?, Sidłach miłości, Czterech pokojach, Układzie prawie idealnym, Śmierć nadejdzie jutro i Rejsie w nieznane.
Z osiągnięć Madonny na polu filmowym warto wymienić Oskara i nominację do Złotych Globów za piosenkę Sooner Or Later (I Always Get My Man) z filmu Dick Tracy, nominację do Grammy za piosenkę Who’s That Girl z filmu Kim jest ta dziewczyna?, Oskara za piosenkę You Must Love Me z filmu Evita bądź nominację do Złotych Globów za utwór Die Another Day z filmu Śmierć nadejdzie jutro.
Czołowa skandalistka
Przez lata Madonna wywoływała liczne kontrowersje, w tym wiele na tle seksualnym. Ogromny skandal spowodował jej teledysk do piosenki Like a Prayer, w którym pokazano płonące krzyże lub stygmaty. Klip był bojkotowany nawet przez Stolicę Apostolską.
Atmosfera skandalu unosiła się także wokół teledysku do piosenki American Life – Madonnie zarzucono antyamerykańską postawę, mimo iż klip miał być antywojenny. Oliwy do ognia dolał fakt, że wtedy USA zaangażowała się w II wojnę w Zatoce Perskiej.
Inne skandalizujące teledyski Madonny to m.in.: Justify My Love i Erotica.
Co więcej, występy piosenkarki wiele razy były bojkotowane. Przykładem mogą tutaj być koncert w Izraelu i Portoryko podczas The Girlie Show World Tour. Koncerty artystki w naszym kraju również nie obyły się bez kontrowersji. Kiedy po raz pierwszy miała wystąpić w Polsce w 2009 roku, odbyły się liczne protesty. Powodem tych protestów było zorganizowanie koncertu w święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Wojska Polskiego oraz rocznicę tzw. Cudu nad Wisłą. Komitet Obrony Wiary w wystosowanym liście protestacyjnym napisał:
„Madonna drwi z Maryi. Wielokrotnie drwiła z wiary chrześcijańskiej. Bulwersująca jest jej wypowiedź o tym, iż podnieca ją ukrzyżowany Chrystus z powodu Jego nagości”.
Gwiazdę określono wtedy „perwersyjną piosenkarką-kabalistką”.
Madonna była także krytykowana za imitację masturbacji podczas wykonywania na żywo piosenki Like A Virgin i noszenie korony cierniowej w trakcie Live to Tell. Ponadto, zarzucano jej zły wpływ na nastolatki.
