Tove Jansson to pochodząca ze Szwecji fińska pisarka, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa. Najbardziej znana jest jako autorka książek dla dzieci o przygodach fantastycznych postaci w Dolinie Muminków. Tove zadebiutowała w 1945 roku powieścią Małe trolle i duża powódź – pierwszą książką z serii o Muminkach. Jednak nie tylko literatura była jej życiową pasją.
Rodzina artystów
Tove Jansson nie przez przypadek stała się artystką. Wychowywała się bowiem w rodzinie, w której sztuka była bardzo ważnym elementem życia. Jej ojciec Viktor był rzeźbiarzem, a matka Signe projektantką i graficzką prasową. W ślady artystycznych rodziców poszli również synowie Janssonów. Bracia pisarki zajmowali się rysowaniem i fotografią, a jeden z braci Tove był nawet współtwórcą powieści o Muminkach. Dom rodzinny był dla pisarki miejscem pełnym miłości, ale także artystycznego szału. W pewnym momencie zapragnęła prywatnej przestrzeni, małej pracowni, w której mogłaby ulokować swoje myśli, a także pisać i malować. Tak właśnie zaczęły się jej podróże i studia zagraniczne. Uczyła się malarstwa w Sztokholmie, następnie uczęszczała do Akademii Sztuk Ateneum w Helsinkach, a w Paryżu zakochała się w dziełach Rembrandta. To właśnie holenderski artysta zainspirował ją do stworzenia własnych prac.
Pracować i kochać
Mottem życiowym Jansson były słowa „pracować i kochać”. Autorka miała bardzo dużo talentów, ale najbliższe jej sercu było malarstwo. Przez wszystkie lata powstawania przygód Muminków Tove walczyła z wydawcami i samą sobą, aby znaleźć czas również na malowanie. Jej pierwsza indywidualna wystawa odbyła się w 1938 roku, 7 lat przed debiutem literackim. Ludzie z kręgów sztuki uważają, że prace plastyczne Jansson należy traktować na równi z dziełami literackimi.
Tove była w kilku związkach z mężczyznami, jednak to kobieta była największą miłością jej życia. W 1956 roku poznała graficzkę Tuulikki Pietilä, która była jej życiową partnerką aż do jej śmierci w 2001 roku. Pietilä była pierwowzorem Too-tiki, jednej z postaci, występującej w serii książek o Muminkach. W obawie przed publicznym brakiem akceptacji kobiety spotykały się po kryjomu. Na jednej z odludnych wysepek w Zatoce Fińskiej wybudowały mały domek, w którym mogły swobodnie spędzać letnie dni.
Jestem Włóczykijem
Tove Jansson uważała, że ze wszystkich stworzonych przez nią bohaterów, najbliżej jej do Włóczykija, najlepszego przyjaciela Muminka, ponieważ tak jak on lubi przebywać sama ze sobą. Seria książek o Muminkach przyniosła autorce międzynarodową sławę i rozgłos. Inspiracją do powstania Muminków był wujek Tove, który straszył ją opowieściami o trollach z zimnymi nosami. Jansson stworzyła Muminki podczas wojny zimowej pomiędzy Finlandią a ZSRR w 1939 roku. Czuła, że wszystkie barwy zamarły, dlatego stworzyła czarno-białą opowieść z dobrym zakończeniem. Nie każdy jest świadomy tego, że opisywane przez pisarkę w jej powieściach historie są po części odzwierciedleniem perypetii z jej burzliwego życia. Na podstawie prywatnych losów fińskiej artystki powstał pełnometrażowy film Tove. Produkcja przenosi nas do powojennych Helsinek, kiedy to Tove walczyła, aby jej sztuka została zauważona. Film był fińskim kandydatem do Oscara w 2021 roku, a w tytułową rolę wcieliła się Alma Pöysti.
