Święta w Japonii to nie tylko chwile odpoczynku od codzienności, lecz także głęboko zakorzenione w tradycji okazje do refleksji, duchowego oczyszczenia i umacniania więzi rodzinnych. Kraj Kwitnącej Wiśni słynie z wyjątkowego podejścia do celebracji – każde święto ma swoje znaczenie, symbolikę i rytuały. Japoński kalendarz świąt, od Shōgatsu po Shunbun-no Hi, łączy duchowość, naturę i wspólnotę. Poznaj najważniejsze z nich i odkryj, jak Japończycy świętują przełomowe momenty w roku i życiu.
Shōgatsu
Shōgatsu to jedno z najważniejszych japońskich świąt. Obchodzi się je od 1 do 3 stycznia, choć przygotowania rozpoczynają się już wcześniej. Obchody noworoczne rozpoczynają się od dokładnego sprzątania domu, symbolizującego oczyszczenie z nieszczęść minionego roku. Następnie Japończycy przyozdabiają wejście do domu dekoracjami kadomatsu – wykonanymi z bambusa i sosny. Według tradycji jest to miejsce zamieszkania Toshigami – bóstwa odpowiedzialnego za urodzaj i dobrobyt. Oprócz porządków domowych, dba się także o oczyszczenie mentalne, zamykając stare sprawy, spłacając długi oraz oddając przysługi. Ważną częścią przygotowań są również noworoczne potrawy, takie jak mochi, podawane często z zupą zoni, oraz toso – ceremonialne sake, które ma zapewnić zdrowie i długowieczność. W wielu domach przygotowuje się też zestaw dań zwany osechi-ryōri. Każdy składnik ma symboliczne znaczenie (np. krewetki – długowieczność, czarne fasolki – pracowitość). W noc sylwestrową w świątyniach buddyjskich rozlega się 108 uderzeń dzwonów, co symbolizuje oczyszczanie się z 108 ludzkich grzechów i słabości. Bardzo ważnym noworocznym zwyczajem jest pierwsza wizyta w świątyni. W tych dniach Japończycy odwiedzają świątynie, modlą się o pomyślność, składają ofiary, dzwonią w dzwony i kupują wróżby. Shōgatsu to święto rodzinne, podczas którego spędza się czas z najbliższymi. Dzieci dostają pieniężne prezenty, a dorośli wymieniają się kartkami noworocznymi jako wyrazem wdzięczności i troski o relacje.
Seijin-no Hi
W Japonii wiek dorosłości przez długie lata wynosił 20 lat. Choć w ostatnich latach został on formalnie obniżony do 18, to święto pełnoletniości – Seijin no Hi – nadal obchodzą przede wszystkim dwudziestolatkowie. Od tego wieku młodzi dorośli zyskują prawo do alkoholu, papierosów, głosowania i prowadzenia pojazdów. Obchodzone jest ono w drugi poniedziałek stycznia każdego roku i właśnie wtedy osoby wchodzące w dorosłość obchodzą swoją pełnoletniość. Uroczystość ta odbywa się w lokalnych urzędach miejskich i innych ośrodkach publicznych. Tego dnia kobiety zakładają tradycyjne stroje – furisode – kimona przeznaczone dla młodych, niezamężnych kobiet. Mężczyźni za to ubierają się w garnitury, choć niektórzy decydują się na męskie, tradycyjne kimona. Temu świętu towarzyszą występy publiczne oraz muzyka na żywo. To nie tylko oficjalna ceremonia, ale też radosny i pełen dumy dzień dla rodzin i bliskich.
Shunbun-no Hi
Shunbun-no Hi to święto równonocy wiosennej, przypadające na 20 lub 21 marca. Tradycyjnie obchodzi się je poprzez oddawanie czci zmarłym – Japończycy odwiedzają wtedy cmentarze, czyszczą nagrobki, składają kwiaty, kadzidła oraz odmawiają modlitwy. Współcześnie dzień ten zyskuje również bardziej świecki wymiar. Jest to czas na spędzanie czasu z bliskimi i cieszenie się pięknem natury, która budzi się do życia. Święto to ma swoje korzenie w buddyzmie i symbolizuje dążenie do duchowej równowagi. Często przygotowuje się też tradycyjne dania sezonowe, np. botamochi – kulki z ryżu obtoczone w słodkiej paście z czerwonej fasoli. Choć święto to ma duchowe korzenie, to jest również świetną okazją do docenienia piękna natury. W tym czasie Japończycy wybierają się do parków, aby podziwiać kwitnące wiśnie i oznaki budzącej się wiosny.
