Dla wielu uczniów hasło 1 września brzmi jak koszmar. Kolejny rok spędzony nad książkami, przepisywanie notatek i robienie zadań. Nauka do późnych godzin brzmi znajomo? A co jeśli nauczysz się sprawnie uczyć? Techniki efektywnej nauki mogą być dla Ciebie zbawienne.
Już jutro tysiące uczniów rozpocznie nową przygodę z nauczaniem – nareszcie w szkolnych murach. Po niemal dwuletniej edukacji domowej, lekcje w klasie przywołują na myśl czasy dinozaurów. Rodzice może w końcu odetchną z ulgą, kiedy zawiozą swoje dziecko o 7 rano do przedszkola. To z kolei ucieszy się na widok starych zabawek lub dawno niewidzianych kolegów i koleżanek. Jednym zdaniem – nietrudno zauważyć, że dla wielu drzwi szkolne w tym roku to brama szczęścia. Niestety, znajdą się również uczniowie, którym szkoła kojarzy się wyłącznie z bezsensownym wkuwaniem. Trzeba opanować materiał, bo tego wymagają od nas nauczyciele i podstawa programowa. Niejednokrotnie proces nauki wiąże się z wyścigiem szczurów, gdzie liczą się tylko oceny. Pora powiedzieć stop, ponieważ szkoła powinna być przyjemnością, a zdobywanie nowej wiedzy pasjonujące i łatwe. Coraz więcej uczniów się o tym przekonuje, bo wprowadziło w swoje życie techniki efektywnej nauki.
Study smart, not hard
Ile razy zastanawialiście się, dlaczego uczyliście się całą noc i nie zdaliście, a druga osoba poświęciła nauce godzinę i otrzymała piątkę? Ile razy pomyśleliście: ej, to niesprawiedliwe? I chociaż w dużym stopniu zależy to od indywidualnych predyspozycji każdego z nas (nie tylko mowa o uczniach, bo przyswajamy wiedzę całe życie), to kluczowa jest w tym przypadku umiejętność prawidłowego uczenia się. Z przykrością trzeba stwierdzić, że większość uczniów stosuje słynną zasadę 3Z, czyli zakuj, zdaj, zapomnij. Oj, jaki wielki błąd popełniają. Przecież można łatwiej i szybciej. Tyle się mówi o współczesnej młodzieży jako o ofiarach systemu edukacji. Zresztą ten smutny proces zauważył już Witold Gombrowicz, opisując go w lekturze Ferdydurke. Sytuację dobrze określi również jedna z zasłyszanych internetowych mądrości: szkoła powinna uczyć rozwiązywać problemy, które sama stwarza. Jednak podobne reformy prędko nie nastąpią, więc sami weźmy sprawy w swoje ręce. Być może nadchodzący rok szkolny przyniesie wiele dobrego!
Według jednej z definicji, efektywna nauka to:
Zarówno techniki uczenia się, jak i umiejętność osiągania pewnego mobilizującego i trwałego stanu umysłu, jak i ciała. Połączenie tych trzech czynników ma kluczowy wpływ na szybkość przyswajania informacji.
Źródło: jaksieuczyc.pl
Jedna z ekspertek od mądrego uczenia się, Anna Kania, porównuje efektywną naukę do budowania domu. Składa się na nią wiele cegieł, które trzeba wprowadzać stopniowo i w odpowiedniej kolejności. Tak jak w przypadku budowy – najpierw fundamenty, potem ściany i wreszcie dach.
Jak zacząć?
Jeśli zauważacie problemy w swojej nauce, możecie w każdej chwili rozpocząć swoją przygodę z efektywną nauką. Co ważne, nie musicie mieć do tego żadnych dodatkowych narzędzi – tutaj liczą się chęci. Zrezygnujcie ze spontaniczności i zaplanujcie naukę. Da Wam to poczucie kontroli nad czasem, a co za tym idzie, spokój.
Po drugie, przesterujcie swój tryb nauki. Siedzenie nad książkami bez przerwy przez kilka godzin to droga do nikąd. Podstawą do lepszego uczenia się są właśnie przerwy. I – uwaga – przerwą nie jest sprawdzenie mediów społecznościowych. Najlepiej zostawcie telefon gdzieś hen, daleko. Prawidłowe wykorzystanie przerw między blokami nauki pomoże lepiej przyswoić materiał, a te powinny trwać około 5 minut co 30 minut. Nie wiecie, co możecie zrobić w tak krótkim czasie? Wyjdźcie na dwór, wykonajcie kilka ćwiczeń, posłuchajcie muzyki, zatańczcie! Krótkie przerwy pomogą rozwinąć pamięć długotrwałą, dzięki której informacje nie umkną nam po jednym dniu.
Znajdźcie także nowy, najlepszy dla Was, sposób notowania. Jednym z najpopularniejszych są mapy myśli. Oczywiście tworzenia mapek też trzeba się nauczyć, bo sekret nie tkwi w wypisaniu najważniejszych haseł z podręcznika.
Dzięki osobom, które chcą edukować przerażonych i znudzonych uczniów, dostępne są, między innymi, kursy efektywnej nauki. Zazwyczaj znajdziemy w nich kompendium wszelakiej wiedzy potrzebnej do tego, by móc cieszyć się wolnym czasem, który poświęcimy swoim pasjom czy na odpoczynek.
Nauka jest dla Ciebie, nie Ty dla nauki
Istnieją setki sposobów nauki, tak że każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie. O dziwo, przed wysiłkiem psychicznym także trzeba wykonać rozgrzewkę… mózgu. Jakie techniki się do tego nadadzą? WF z alfabetem, Rozgrzewkę Humanisty, Rozgrzewkę Ścisłowca czy Rozgrzewkę Koncentracyjną Mnicha. Niezwykle istotną rolę w procesie nauki odgrywa również koncentracja. Zaczynacie myśleć o niebieskich migdałach? Spiszcie na kartce przeszkadzające Wam myśli – dzięki temu o nich nie zapomnicie, a głowę będziecie mieć czystą. Jak wiadomo, często do pokoju wchodzi nam mama, tata czy rodzeństwo. Zazwyczaj w trosce, bo ileż to można się uczyć. Mimo wszystko warto uprzedzić domowników o swoich planach bądź wywiesić kartkę z dwoma banalnymi słowami Nie przeszkadzać.
Próbuj
Na pewno słyszeliście o mnemotechnikach. To również dobry sposób na urozmaicenie procesu nauki. Oto kilka przykładów:
#metoda opowiadania
Tworzymy pewien ciąg, w którym zawrzemy wszystkie potrzebne nam elementy (A łączymy z B, B łączymy z C). Technika ta przyda się szczególnie przy nauce typowo pamięciowej, jak przebieg bitwy, ukształtowanie terenu lub układ nerwowy człowieka.
#metoda słowa-klucza
Warto ją wykorzystać przy nauce obcych słów czy trudnych do zapamiętania nazw. Do wybranego słowa szukamy takie, które brzmi podobnie i którego znaczenie jest nam doskonale znane. Później zestawiamy je w jednym zdaniu.
#akronimy
Powyższa metoda polega na zbudowaniu skrótowca i wyrażenia z pierwszych liter wyrazów, które należy zapamiętać. Zastosujecie ją zwłaszcza w przypadku grup wyrazów do siebie zbliżonych (na przykład wyliczenie najgłębszych jezior w Polsce).
#układy skojarzeniowe
Wykorzystanie układów ma za zadanie pomóc zapamiętać daty. Najbardziej znanym przykładem jest zdanie Na siedmiu górach piętrzy się Rzym. Kryje się w nim rok 753, dzięki czemu zapamiętamy datę założenia Rzymu.
#system pierwszych liter
Kto z Was zna prawidłową kolejność kierunków świata? A kto nauczył się ich dzięki zdaniu na ekranie siedzi wrona? To właśnie jest zastosowanie systemu pierwszych liter w praktyce. Z pierwszych liter ciągu wyrazów należy stworzyć zdanie – najlepiej zabawne. Niech kreatywność Was poniesie.
Techniki efektywnej nauki to powinien być Wasz sposób na nowy rok szkolny. Zapomnijcie o zmarnowanych godzinach, a przywitajcie przyjemność z przyswajania podręcznikowej wiedzy.
