Media społecznościowe (z języka angielskiego social media) przybierają na sile i śmiało można powiedzieć, że korzystanie z nich to stały element naszego codziennego życia. To już nie tylko miejsce służące do tego, aby się rozerwać, ale także przestrzeń, która jest przeznaczona do edukacji społeczeństwa oraz narzędzie pracy wielu z nas.
Głównymi zaletami social mediów są: możliwość wyrażania siebie bez ograniczeń, nawiązywanie i podtrzymywanie znajomości (na przykład z osobami o tych samych zainteresowaniach lub poglądach politycznych), zdobycie zaufania konsumentów (korzystają z tego wielkie koncerny, aby zwiększyć swoje zyski i zyskać większość rynku).
Początków mediów społecznościowych możemy doszukiwać się już w 1978 roku, kiedy Ward Christensen i Randy Suess zapoczątkowali działalność Chicago Bulletin Board System. Był to program komunikacji pomiędzy dwoma komputerami przy użyciu linii telefonicznej, skierowany do fanów technologii i komputeryzacji. Przenieśmy się jednak na polski rynek, gdzie 11 listopada 2006 roku powstał serwis nasza-klasa.pl. Przewodnim celem strony było odnalezienie znajomych z czasów szkolnych i odnowienie starych kontaktów. Początki jego istnienia były zaskakujące, ponieważ portal zdobył ogromną popularność wśród ludzi w różnej grupie wiekowej i tak naprawdę to jego działanie nadało mocny kierunek na dzisiejsze korzystanie z Internetu i innych portali społecznościowych.
Dzisiejsza młodzież nie ogranicza się do korzystania tylko z jednego serwisu. Oprócz Facebooka i Messengera, które są już standardem, jeśli chodzi o używanie mediów, uwagę poświęcają popularnym aplikacjom: YouTube, Instagram, Snapchat, Twitter, TikTok, Tinder.
Sposób autoprezentacji różni się od contentu (zawartości) i przeznaczenia programu, z którego w danej chwili korzystamy. Na każdej wspomnianej platformie, młodzież jest w stanie odnaleźć edukacyjne, zabawne i zdecydowanie potrzebne treści, aczkolwiek wszędzie mogą trafić na niebezpieczeństwo lub mogą paść ofiarą głupiego żartu (prank), który poniesie za sobą negatywne lub przykre konsekwencje.
TikTok
Aplikacja mobilna TikTok swoje działania skupia przede wszystkim na możliwości udostępniania krótkich materiałów wideo z dowolnym podkładem muzycznym oraz efektami filtrów. Zazwyczaj są to interpretacje wspomnianych utworów w postaci domowych teledysków, oprócz tego znajdziemy tam przeróżne challenge (wyzwania), akcje edukacyjne i charytatywne, porady w różnych dziedzinach (kosmetyczne, kulinarne przepisy), taneczne układy. Prócz pozytywnych treści pojawiają się również filmiki wulgarne lub te z niebezpiecznych wypadków. Użytkownicy TikToka głównie przełamują tematy tabu i w dużym stopniu pokazują się w pełnej i naturalnej odsłonie, co jest dowodem na to, że akceptują siebie i nie wstydzą się, jeśli posiadają jakiekolwiek wady.
Tinder
Tinder jest mobilnym portalem randkowym, który bazuje na technologii lokalizacji. Jej użytkownicy (w tym także młodzież, która nie zawsze chce poznać drugą połówkę, a po prostu znaleźć nowych znajomych) umieszczają swoje najlepsze zdjęcia i główkują się nad chwytliwym opisem swojego charakteru i wyglądu, aby przyciągać jak najwięcej adoratorów. Część zgromadzonej tam społeczności jest głównie nastawiona by znaleźć okazję na jedną noc. Nastolatkowie, którym daleko jeszcze jest do wkroczenia w dorosłe życie mogą czuć się zdziwieni, przytłoczeni i zażenowani takim zachowaniem, co poskutkuje albo dopasowaniem się do sytuacji i zbyt wczesnym rozpoczęciem współżycia lub rezygnacji z poszerzania horyzontów i zdobywania nowych przyjaciół.
YouTube
YouTube to portal, który skupia się na przesyłaniu najnowszych teledysków i utworów znanych twórców, ale także do transmisji na żywo. Kamerzysta, czyli Łukasz Wawrzyniak został ostatecznie okrzyknięty patostreamerem za sprawą opublikowanego filmiku, na którym uchwycono umyślne znęcanie się nad osobą z niepełnosprawnością intelektualną. Jest to zdecydowanie przykład negatywnej autoprezentacji, która poskutkowała aresztowaniem, z powodu bezmyślności i karygodnych czynów.
Instagram głównie kojarzymy z pięknymi zdjęciami typu selfie, kadrami z dalekich egzotycznych podróży, czy ujęć zdrowych dietetycznych posiłków. Coraz częściej jednak możemy znaleźć tam naturalne fotografie, które nie są upiększone przy użyciu filtrów czy programów graficznych typu Photoshop. Celebryci, którzy korzystają z Instagrama jako narzędzia pracy, coraz śmielej promują ciałopozytywność, podejmują aktualne tematy ze sfery politycznej lub międzynarodowej (aktywne popieranie Strajku Kobiet, uświadamianie odbiorców, czym jest społeczność LGBT, wsparcie uchodźców z Ukrainy). Influencerzy zdają sobie sprawę, że aby utrzymać swoje zasięgi, dzięki którym otrzymują wysokie wynagrodzenia, muszą pokazywać swoje codzienne, a przede wszystkim prawdziwe życie, tak, aby jednocześnie wywiązywać się z kontaktów. Przy tym mamy okazję poznać swoich idoli od tej „normalnej”, nieudawanej strony. Częsta aktywność i regularne publikowanie Instastories jest również elementem autoprezentacji, ponieważ im częściej udostępniamy treści, tym dajemy więcej od siebie i zostajemy odebrani jako szczere i wiarygodne osoby.
Instagram to miejsce, które nie boi się podejmowania trudnych tematów. Wiele osób dzieli się swoimi prywatnymi przeżyciami, które doprowadziły np. do problemów z psychiką lub choroby, jaką jest depresja. Zdarzają się również profile, które edukują i uświadamiają o poczuciu własnej wartości, która połączona z pewnością siebie jest kluczem do udanej autoprezentacji! Przykładami takich działań są Anna Kęska (aniamaluje), Barbara Strójwąs (trudnasztuka) i Kasia Koczułap (kasia_coztymseksem).
Ogromną zaletą social mediów jest to, że umożliwiają nam natychmiastowy kontakt z innymi osobami, bez ograniczeń terytorialnych. Mają spory wpływ na kształtowanie opinii publicznej, ponieważ jednym z ich kilku zadań jest dotarcie do jak największej liczby odbiorców. Śmiało można stwierdzić, że użytkownicy niektórych aplikacji wywierają presje na danej grupie. Na przykład nastolatkowie czasem zamieszczają zdjęcia pod wpływem swoich rówieśników, chcąc im dorównać i pochwalić się swoim wizerunkiem oraz pragną zdobyć popularność w szkole lub w sieci.
Normalizacja mediów społecznościowych jest bardzo ważna, ponieważ korzystają z nich już najmłodsi. Są oni najbardziej podatni na wpływy z zewnątrz, więc istotnym jest, aby obserwowali pozytywne treści, gdyż to kształtuje ich charaktery. Rodzice nie zawsze są w stanie przypilnować swoje pociechy, dlatego tak szczególnie ważne jest unormowanie treści zamieszczanych w Internecie, aby ochronić dzieci przed negatywnymi materiałami oraz skutkami brania złych przykładów z patocelebrytów. Jednak nie tylko dzieci są narażone, osoby dojrzałe również mogą stać się ofiarami, czasem samych siebie. Przykładowo na Tinderze może grasować oszust, który za cel obrał sobie rozkochanie jak największej ilości kobiet, a następnie pozyskanie od nich korzyści materialnych, obiecując złote góry i długie wspólne życie. Ta druga część zdania brzmi jak bajka, prawda? Nie dajmy się zwieść, miejmy zawsze otwarty umysł. Każdy z nas musi mieć się na baczności i nie dać się nabrać najpiękniejszej autoprezentacji. W końcu przecież nie wszystko złoto, co się świeci.
