Nierzadko zdarza się, że musical ze sceny przenoszony jest na ekran. Wśród dzieł filmowych nie brakuje jednak również autorskich historii. Spośród wielu produkcji można wyróżnić prawdziwie kultowe musicale filmowe, które na stałe zapisały się w historii dzieł kultury. Przed wami 10 tytułów, które zyskały uznanie widzów i krytyków!
West Side Story (1961)
Amerykańsko-brytyjski musical w reżyserii Roberta Wise’a i Jerome’a Robbinsa. Stanowi filmową adaptację broadwayowskiego dzieła o tym samym tytule. Zdobył dziesięć Oscarów, co tym samym czyni go filmem muzycznym z największą liczbą tych statuetek w historii.
Osadzony w latach 50. XX wieku na ulicach Nowego Jorku swoisty retelling Romea i Julii. Tłem historii jest rywalizacja portorykańskiego gangu Sharków pod wodzą Bernarda (George Chakiris) z grupą białych Amerykanów, Jetsów, którym przewodzi Riff (Russ Tamblyn). Tymczasem Tony (Richard Beymer), przyjaciel Riffa, zakochuje się ze wzajemnością w Marii (Natalie Wood), siostrze Bernarda. W obliczu wzajemnej wrogości obu grup ich miłość zdaje się być skazana na porażkę, toteż para planuje uciec razem. Rywalizacja Sharków i Jetsów osiąga tymczasem apogeum.
W 2021 roku premierę miała kolejna adaptacja West Side Story, tym razem w reżyserii Stevena Spielberga.
Kabaret (1972)
Kanwą do powstania Kabaretu był zbiór opowiadań Pożegnanie z Berlinem autorstwa Christophera Isherwooda. Film czerpie inspiracje zarówno z książki, jak i powstałej na jej podstawie scenicznej wersji musicalu z 1966 roku. Za reżyserię filmowej adaptacji odpowiada Bob Fosse. Produkcja została nagrodzona ośmioma Oscarami.
Akcja osadzona jest w Berlinie u schyłku Republiki Weimarskiej. Protagonistą opowieści jest Brian Roberts (Michael York), brytyjski pisarz, który przyjechał do miasta w celu pracy nad doktoratem. Wynajmując pokój u panny Schneider (Elisabeth Neumann-Viertel) Brian zawiera nieoczekiwaną znajomość z mieszkającą tam Sally Bowles (Liza Minnelli). Ekscentryczna młoda kobieta jest artystką kabaretową występującą w Klubie Kit Kat. Losy ich znajomości przeplatają się z coraz bardziej ponurą rzeczywistością Niemiec, w przededniu dojścia nazistów do władzy.
Przez pryzmat rozrywkowego życia i relacji między bohaterami, film ukazuje dekadencję, polityczne napięcia i zmiany zachodzące w społeczeństwie. Kabaretowy kicz miesza się z sugestywną, mroczną atmosferą, tworząc opowieść o społeczeństwie kierowanym przez interesowność, marazm i obojętność, które stały się równie groźne, jak nienawiść.
Grease (1978)
Niewątpliwie jeden z najbardziej kultowych tytułów. Adaptacja musicalu 1971 roku, którego wersję filmową wyreżyserował Randal Kleiser. Produkcja doczekała się sequela Grease 2 (1982) i serialowego spin-offu Grease: Rise of the Pink Ladies (2023).
Akcja rozgrywa się w 1958 roku w Stanach Zjednoczonych. Osią fabuły jest historia miłosna między Sandy (Olivia Newton-John) i Dannym (John Travolta). Nastolatkowie zakochują się w sobie podczas wakacji. Jako że Sandy ma jednak wkrótce wrócić z rodzicami do Australii, są przekonani, że nigdy więcej się nie zobaczą. Los ma jednak inne plany — dziewczyna zostaje w Stanach i dołącza do liceum Rydell High School. Tam jej ścieżki ponownie krzyżują się z Dannym, który, jak się okazuje, jest liderem młodzieżowego gangu. Sandy, zszokowana wątpliwą reputacją chłopaka i jego lekceważącym stosunkiem względem niej, przeżywa zawód miłosny. W międzyczasie dołącza ona do grupy Pink Ladies, stając się częścią szkolnej elity. Jednakże uczucia głównych bohaterów nie powiedziały jeszcze ostatniego słowa w tej historii.
Evita (1996)
Ekranizacja musicalu Andrew Lloyda Webbera i Tima Rice’a z 1977 roku. Za reżyserię filmu odpowiada Alan Parker. Inspiracją dla powstania dzieła stała się biografia Evy Perón, pierwszej damy Argentyny w latach 1946-1952. Film zdobył statuetkę Oscara w kategorii Najlepsza piosenka oryginalna za utwór You Must Love Me.
Musical skupia się na życiu Evy Perón (Madonna), która z dziewczyny z biedoty stała się ikoną dla całego kraju. Fabuła śledzi jej losy od lat młodości, wypełnionej marzeniami o zostaniu wielką gwiazdą w Buenos Aires. Związek i małżeństwo z Juanem Perónem (Jonathan Pryce), przyszłym prezydentem Argentyny, otwierają przed Evą nowy rozdział. Angażuje się w działania polityczne i charytatywne, a lud z dnia na dzień kocha ją coraz bardziej. Społeczne zaangażowanie pierwszej damy w połączeniu z jej inspirującą historią i nienagannym stylem zyskuje jej rzesze zwolenników. Społeczeństwo Argentyny otacza ją kultem na miarę świętej. Opozycyjne stanowisko zajmuje jednak symbolicznie reprezentujący lud Ché (Antonio Banderas), który w fabule staje się krytycznym narratorem historii Evy.
Moulin Rouge! (2001)
Odwrotnie niż w przypadku poprzednich tytułów, to filmowa wersja Moulin Rouge! zainspirowała powstanie scenicznej adaptacji. Za reżyserię amerykańsko-australijskiego filmu odpowiedzialny był Baz Luhrmann. Produkcja zdobyła dwie nagrody Oscara — za najlepszą scenografię oraz kostiumy.
Jednym z głównych bohaterów jest mieszkający w Paryżu młody brytyjski pisarz, Christian (Ewan McGregor). Opisuje on w książce historię swej wielkiej miłości, która zakończyła się tragedią. W 1899 roku bohater przybył do Montmartre, gdzie stał się częścią artystycznej bohemy. Niedługo później poznaje on Satine (Nicole Kidman), kurtyzanę, a jednocześnie artystkę w słynnym kabarecie Moulin Rouge. Zakochują się w sobie, jednak na drodze ich miłości staje książę Monroth (Richard Roxburgh). Zaborczy arystokrata chce, żeby to jego kochanką była Satine. Plan ten ma mu pomóc urzeczywistnić dyrektor kabaretu, Harold Zidler (Jim Broadbent), który dzięki wpływom księcia chce przekształcić Moulin Rouge w prestiżowy teatr.
Chicago (2002)
Adaptacja broadwayowskiego musicalu z 1975 roku, za sukcesem którego stali tworzący również sceniczny Kabaret John Kander i Fred Ebb, a także Bob Fosse. Inspiracją dla jego powstania była sztuka sceniczna z 1926 roku, luźno oparta na prawdziwej historii. Filmowa wersja w reżyserii Roba Marshalla została nagrodzona pięcioma Oscarami.
Akcja rozgrywa się w tytułowym amerykańskim mieście w latach 20. XX wieku. Artystka kabaretowa Velma Kelly (Catherine Zeta-Jones), która przyłapała męża na zdradzie ze swoją siostrą, zostaje skazana za zabójstwo rzeczonych męża i siostry. Trafia do więzienia, gdzie poznaje marzącą o karierze scenicznej, lecz nieznaną nikomu gospodynię domową Roxie Hart (Renée Zellweger). Kobieta próbuje zaskarbić sobie przyjaźń Velmy, która jest jej idolką, jednak bezskutecznie. W oczekiwaniu na proces Roxie zamierza zawalczyć o sławę, która uchroniłaby ją przed szubienicą. Z pomocą prawnika Billy’ego Flynna (Richard Gere) zamienia postępowanie sądowe w medialny spektakl, stając się przy tym gwiazdą zakładu karnego i bohaterką pierwszych stron gazet.
Mamma Mia! (2008)
Wydarzenia fabularne tej kultowej już produkcji oparte są na piosenkach z repertuaru szwedzkiego zespołu ABBA. Brytyjsko-amerykański film w reżyserii Phyllidy Lloyd jest adaptacją wersji scenicznej musicalu z 1999 roku. Jej współtwórcami byli autorzy oryginalnych utworów, Björn Ulvaeus i Benny Andersson. Dziesięć lat po premierze film doczekał się sequelu Mamma Mia: Here We Go Again!
Jedną z głównych bohaterek Mamma Mia! jest Sophie Sheridan (Amanda Seyfried). Mieszka na malowniczej greckiej wyspie Kalokairi, gdzie jej mama, Donna (Meryl Streep), prowadzi niewielki hotel. Dziewczyna ma wkrótce wziąć ślub i marzy o tym, by do ołtarza poprowadził ją jej ojciec, którego nigdy nie poznała. Z pamiętnika matki dowiaduje się o jej trzech przelotnych związkach. Nie wiedząc, który z dawnych partnerów Donny może być jej ojcem, Sophie postanawia… zaprosić na ślub wszystkich trzech. W ten sposób na wyspie zjawiają się niczego niespodziewający się architekt Sam (Pierce Brosnan), bankier Harry (Colin Firth) oraz pisarz-obieżyświat Bill (Stellan Skarsgård). Wzajemna konfrontacja i powrót dawnych wspomnień może wywołać dla wszystkich zaangażowanych nieoczekiwane skutki.
Les Misérables: Nędznicy (2012)
Brytyjska ekranizacja musicalu scenicznego, który miał premierę w 1980 roku. Pierwotnie powstał on w języku francuskim. Angielskojęzyczną wersję po raz pierwszy wystawiono w 1985 roku w Londynie. Fabuła oparta jest na powieści Victora Hugo Nędznicy z 1862 roku. Filmową adaptację w reżyserii Toma Hoopera uhonorowano trzema Oscarami.
Głównym bohaterem historii jest Jean Valjean (Hugh Jackman), były skazaniec warunkowo zwolniony po 19 latach spędzonych na galerach. Ze względu na swoją przeszłość staje się społecznym wyrzutkiem, przez co nie widzi dla siebie nadziei na godną przyszłość. Niespodziewanie jednak zyskuje on szansę od losu. Biskup Myriel (w którego wciela się odtwórca roli Valjeana z 1985 roku, Colm Wilkinson), którego bohater chciał okraść, daruje mu jego występek, zobowiązując jednocześnie do zmiany swojego życia i zawierzenia przyszłości Bogu. Pod wpływem moralnej przemiany Valjean łamie warunki zwolnienia i pod zmienionym nazwiskiem rozpoczyna nowe życie. Nie uchodzi to jednak uwadze inspektora policji Javerta (Russell Crowe), który stawia sobie za cel ponowne doprowadzenie zbiega przed oblicze wymiaru sprawiedliwości.
La La Land (2016)
Amerykański komediodramat muzyczny, którego reżyserem i scenarzystą jest Damien Chazelle. Koncepcję filmu stworzył wraz z Justinem Hurwitzem w czasach, gdy razem studiowali na Harvardzie. Choć przez dłuższy czas żadne studio filmowe nie było zainteresowane realizacją scenariusza, to gdy La La Land ostatecznie weszło na ekrany kin, z miejsca stało się niezaprzeczalnym hitem. Produkcja zdobyła sześć statuetek Oscara.
Film opowiada historię miłości między początkującą aktorką Mią (Emma Stone) i ambitnym pianistą jazzowym Sebastianem (Ryan Gosling). Mia i Sebastian spotykają się w Los Angeles, gdzie oboje starają się zrealizować swoje marzenia zawodowe. Ich związek rozwija się na tle muzyki, tańca i pięknych widoków miasta. La La Land zachwyca kolorową stylistyką, hołdem dla klasycznych hollywoodzkich musicali oraz poruszającą opowieścią o ambicji, miłości i poświęceniach, które często towarzyszą dążeniu do realizacji marzeń.
Król rozrywki (2017)
Amerykański musical będący reżyserskim debiutem Michaela Gracey’a. Inspiracją dla jego powstania stała się biografia Phineasa Taylora Barnuma, który w 1871 roku stworzył Barnum & Bailey Circus. Fabularyzowana historia znanego showmana i zatrudnionych przez niego artystów cyrkowych stała się międzynarodowym hitem, zdobywając liczne nagrody i nominacje.
Film opowiada historię P.T. Barnuma (Hugh Jackman), który z biednego chłopca staje się pionierem nowoczesnej rozrywki. Mimo posiadania skromnego, acz względnie stabilnego życia i szczęśliwej rodziny bohater dąży do osiągnięcia czegoś więcej. Dzięki swojemu innowacyjnemu podejściu i niezłomnej determinacji, tworzy on Barnum & Bailey Circus. Jako artystów zatrudnia osoby uznawane przez wiktoriańskie społeczeństwo za osobliwości. Choć ze współczesnej perspektywy kontynuuje tym samym dość haniebny proceder, filmowemu Phineasowi faktycznie zależy na tym, by wyjątkowi w jego oczach artyści mieli szansę pokazać się światu bez towarzyszącego im uczucia wstydu. Przy pomocy wspólnika Barnuma, Phillipa Carlyle (Zac Efron), cyrk rozwija się, a występy przyciągają tłumy widzów. Artyści zderzają się jednak z przykrą rzeczywistością — mimo że socjety doskonale bawią się na cyrkowych występach, to na co dzień rządzą nimi uprzedzenia. Równocześnie pochłonięty pracą Phineas nie dostrzega, jak bardzo oddala się od swojej żony, Charity (Michelle Williams), oraz córek.
Król rozrywki to opowieść o marzeniach, różnorodności i akceptacji. Film zdobył uznanie za swoje energetyczne występy, inspirującą fabułę oraz efektowną ścieżkę dźwiękową.
