Jacek Malczewski to jeden z najbardziej oryginalnych malarzy w dziejach polskiej sztuki, a szczególne miejsce zajmuje on w malarstwie okresu Młodej Polski. W Muzeum Narodowym w Krakowie trwa właśnie wyjątkowa wystawa prac tego artysty.
Jacek Malczewski był jednym z głównych przedstawicieli symbolizmu przełomu XIX i XX wieku. Pozostawił on po sobie ogromny dorobek artystyczny, czyli ponad 2 tysiące dzieł. W swych pracach podejmował takie problemy, jak: wartość historii czy ojczyzny, problem życia i śmierci. Na wystawie Jacek Malczewski romantyczny, która trwa właśnie w Muzeum Narodowym w Krakowie mamy okazję zobaczyć ponad 170 prac.
Co znajdziemy na wystawie?
Myli się jednak ten, kto sądzi, że na wystawie znajdziemy słynną Melancholię, Hamleta polskiego czy Błędne koło (prezentowane są one aktualnie na wystawie Stille Rebellen. Polnischer Symbolismus um 1900 w Kunsthalle, w Monachium). Ich brak nie jest jednak kłopotem. Jest raczej zaletą, która sprawia, że wystawa staje się wyjątkowa. Mamy na niej jednak kilka innych reprezentatywnych prac, jak chociażby kilka wersji Śmierci Ellenai czy portrety oraz autoportrety. Znalazły się tam także obrazy mniej rozpoznawalne, niektóre nigdy wcześniej nie były prezentowane szerokiej publiczności.
Wystawę otwiera seria prac o tematyce sybirskiej. Są to w większości wczesne prace artysty. Surowe, wydawać by się mogło, że reporterskie ujęcie życia zesłańców. To także cykl prac Śmierć Ellenai, czyli malarska interpretacja poematu Anhelli Juliusza Słowackiego.
Kolejnym rozdziałem wystawy są obrazy ukazujące świat baśni i ludowych podań. Obrazy pełne rusałek i topielic zaczerpniętych wprost z podań ludowych i romantycznych poematów Adama Mickiewicza, Ignacego Kułakowskiego czy Bohdana Zalewskiego. Do literatury romantycznej nawiązują również obrazy poruszające tematy angelologiczne.
Osobną część wystawy stanowią obrazy poświęcone pracowni i warsztatowi artysty. Można tu obejrzeć wiele autoportretów Jacka Malczewskiego (przewijają się one zresztą przez całą wystawę). Pojawiają się tutaj problemy charakterystyczne dla artysty: problem aktu tworzenia, natchnienie, inspiracja czy wyjątkowość artysty. Stąd dużo portretów artysty dręczonego przez niosące natchnienie chimery.
Zakończenie wystawy tworzą dzieła ukazujące pożegnanie artysty ze sztuką i życiem, jego powrót w rodzinne strony. Są to ostatnie autoportrety czy tryptyk „Mój pogrzeb”.
Malczewski romantyczny
Rok 2022, za sprawą przypadającej w nim 200. Rocznicy pierwszego wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, został ogłoszony Rokiem Romantyzmu Polskiego. To właśnie z tej okazji Muzeum Narodowe postanowiło zaprezentować tę niezwykłą wystawę prac Jacka Malczewskiego.
Wystawa pozwala kompleksowo zapoznać się z pracami Jacka Malczewskiego, a także przekonać się, że jest to młodopolski malarz zainspirowany romantyzmem. Kluczem do zrozumienia wystawy są trzy, wspomniane już, wątki: mesjanizm polski, fascynacja folklorem i ludowymi legendami, baśniami z rusałkami, chimerami, faunami i aniołami oraz rozważania Malczewskiego o sztuce, natchnieniu, odpowiedzialności i wyjątkowości Artysty. Wątki te są najważniejszymi cechami polskiego romantyzmu.
Malczewski przyjazny dzieciom
Kuratorzy wystawy przygotowali specjalną ścieżkę zwiedzania dla dzieci. Mogą one poznać świat legend, mitów; odszukać na obrazach fauny czy pegazy, a także rozwiązać kilka zagadek. Młodzież może natomiast zapoznać się z tematyką rozbiorów, zesłań, walki o wolność i niepodległość.
Wystawa dostosowana jest do zróżnicowanej publiczności. Ścieżka dla dzieci to niezwykle ciekawy pomysł, który ułatwi zwiedzanie całym rodzinom. Dzieci będą miały okazję zapoznać się z twórczością malarza, nie nudząc się przy tym.
Informacje ogólne
Jacek Malczewski romantyczny
Muzeum Narodowe w Krakowie, Gmach Główny – al. 3 Maja 1.
Kuratorka: Urszula Kozakowska-Zaucha
Czas trwania: 18 lutego – 31 lipca 2022 roku.
