11 grudnia ustanowiony jest Międzynarodowym Dniem Tanga. Taniec ten znajduje wielu swoich koneserów. Coraz częściej wracamy także do tego tradycyjnego, przedwojennego tanga. Co takiego niezwykłego ma w sobie ten taniec? Magia tanga wciąż trwa…
Tango to zarówno muzyka jak i taniec pochodzący z argentyńskiego Buenos Aires i Montevideo w Urugwaju. Do dnia dzisiejszego wykształciło się bardzo wiele odmian tanga – tango argentyńskie ( które dzieli się jeszcze na wewnętrzne rodzaje), amerykańskie, fińskie czy międzynarodowe. Powszechnie jednakże rozróżniamy dwa główne rodzaje tego tańca – odmianę argentyńską, oraz tango wchodzące w skład kanonu standardowych tańców towarzyskich. Najbardziej znanymi argentyńskimi kompozytorami tang są Astor Piazzolla, Carlos Gardel, Osvaldo Pugliese, Carlos Di Sarli, Francisco Canaro, Juan d’Arienzo i Anibal Troilo. W Polsce tanga komponowali m.in. Jerzy Petersburski, Artur Gold, Zygmunt Białostocki czy Zygmunt Karasiński.
Szczypta etymologii
Pochodzenie słowa tango nie jest do końca znane i klarowne. Sam termin w dzisiejszym znaczeniu znalazł zastosowanie dopiero w Europie lat 20. ubiegłego wieku. Tango wywodzi się z habanery i flamenco, które zostały połączone z „candombe”. Ten tajemniczo brzmiący taniec, wykonywany był przez afrykańskich niewolników podczas ulicznych parad. W refrenie powtarzały się słowa „cum-tan-go” i stąd powstała nazwa „tango”. Właściwa forma tanga argentyńskiego wykształciła się około roku 1900, lecz jej prymitywne wersje zaczęły pojawiać się już pod koniec XVIII wieku.
Pochodzenie tanga nie jest zbyt chlubne. Na początku było ono bowiem tańczone na ulicach, w podrzędnych lokalach i domach publicznych. Był to jeden z pierwszych tańców, zaraz po walcu i polce, w którym partnerzy obejmowali się i byli w bardzo bliskim kontakcie. Co odróżniało go znacznie od innych to improwizacyjna forma – do tej samej muzyki istniała możliwość wykonywania różnych kroków, w zależności od inwencji tancerzy. Jest to bardzo emocjonalny taniec. Liryka tang pisana jest bardzo często w lunfardo (żargonowa forma języka hiszpańskiego używana w Buenos Aires) a wyraża smutek oraz zawód miłosny. Stąd bardzo często charakter linii melodycznej jest rzewny, a nawet dramatyczny.
Polskie wątki – mazurek w tangu
Co ciekawe, tango przeżyło swój „awans” do sfer wyższych w Argentynie dopiero w okresie jego rozkwitu w Europie po roku 1913. W tangu możemy także odnaleźć częściowe wpływy kultury polskiej. Jednym z nich jest obecność rytmów mazurkowych we wczesnej odmianie tanga. Pierwszym polskim spektaklem gdzie pojawia się tango jest Targ na dziewczęta, gdzie tańczyła Lucyna Messal i Józef Redo. Swój wielki wzrost popularności w Polsce, tango zawdzięcza Zygmuntowi Wiehlerowi, który skomponował tango dla Hanki Ordonówny pt. Nie dziś to jutro. W 1929 roku powstało chyba najbardziej znane polskie tango okresu wojennego – Tango milonga, autorstwa Jerzego Petersburskiego do słów Andrzeja Własta. W świecie utwór ten znany był pod tytułem Oh Donna Clara.
Tango argentyńskie i jego odmiany
Istnieją trzy główne odmiany tanga argentyńskiego – tango, tango vals oraz tango milonga. Tango vals tańczone jest w rytmie walca. Ma ono lżejszy charakter. Jednym z najbardziej znanych utworów tej odmiany jest Desde el alma (walc bostoński). Milonga charakteryzuje się natomiast szybkim rytmem i wesołym nastrojem. Pierwszymi wersjami milongi były przyśpiewki wiejskie z podobną melodią lecz różnymi słowami. Ta odmiana ma mocny rytm i nie jest aż tak melancholijna w wydźwięku jak tango. Jeszcze inną odmianą tanga, które pojawiło się najpóźniej i zaczęło się właściwie od Astora Paizzolli jest tango nuevo. Ten rodzaj natomiast cechuje dużo większa swoboda, ekstrawagancja oraz zmiana trzymania z zamkniętego na otwarte. Muzyka stosowana w tango nuevo jest połączeniem muzyki klasycznej i jazzu.
Tangowa etykieta
Tango argentyńskie tańczy się na tzw. milongach. Są to specjalne wieczory poświęcone dla tanga gdzie wykonuje się tylko i wyłącznie ten taniec. Tancerze, tzw. milonguero, udają się na milongę aby praktykować tango, doskonalić swoją technikę a także spędzić miło czas. Stąd ten rodzaj tanga ma bardziej „socjalny” wydźwięk niż tango towarzyskie (turniejowe). Na milongach, szczególnie tych w Argentynie, obowiązują dosyć ścisłe zasady etykiety. Należą do nich cabeceo, czyli sposób zapraszania do tańca tylko poprzez kontakt wzrokowy i skinienie głowy. Inna zasada to poruszanie się tancerzy po okręgu zawsze w przeciwnym kierunku do ruchu wskazówek zegara. Istnieją też przesądy tzw. Yeta, a jednym z nich jest unikanie tańczenia tanga Adios Muchachos – podobno było to ostatnie tango wykonane przez Gardela przed jego gwałtowną śmiercią.
Tango w Argentynie tańczone jest także na mistrzostwach i licznych pokazach. Co roku w Buenos Aires – ojczyźnie tanga, odbywają się Międzynarodowe Mistrzostwa Tanga, najbardziej znane na świecie. Tancerze rywalizują w dwóch kategoriach – tango salon (tango tradycyjne) oraz tangu scenicznym (gdzie dopuszczane są odstępstwa od reguł, figury akrobatyczne, podnoszenia, duże wymachy nóg).
To czym różni się tango towarzyskie?
Tango, które dziś należy do kanonu standardowego tańca towarzyskiego wywodzi się ze stylu tanga amerykańskiego a zapoczątkowane zostało przez Brytyjczyka – Freddiego Campa. To właśnie on wprowadził charakterystyczne bardzo szybkie zwroty głowy tancerzy podczas tańca. Tango towarzyskie nie ma improwizacyjnego charakteru, lecz posiada ułożone wcześniej figury. Tańczone jest na pokazach oraz zawodach tańców standardowych.
Tango ma w sobie pewną magię i specyficzną energię
Jeśli ktoś już go zasmakuje często jest to miłość do końca życia. Chyba nieliczne rodzaje tańca dorównują emocjonalności tanga i jego sensualności. To wspaniały taniec zarówno dla profesjonalistów jak i amatorów. Tanga po prostu trudno nie kochać!
