Zwyczaje jedzenia w Japonii znacząco różnią się od tych znanych w kulturze zachodniej. Od siorbania, przez brak napiwków, po szczególne znaczenie pałeczek – każdy element posiłku wiąże się z określonymi zasadami i wartościami. Zrozumienie tej etykiety pozwala lepiej docenić bogactwo japońskiej kultury i uniknąć towarzyskich gaf.
Pałeczki
Będąc na wyjeździe w Japonii warto korzystać z przygotowanych nam w restauracjach pałeczek. Nawet jeśli użytkowanie tych sztućców nie wychodzi nam zbyt dobrze, Japończycy z pewnością docenią naszą próbę. Jednak są pewne zasady, do których powinniśmy się stosować, aby nie popełnić gafy. Jedną z nich jest to, że pałeczek nie powinniśmy używać w celu wskazywania kogoś ich końcem, ponieważ może zostać to odebrane jako obraźliwe. Przekazywanie sobie smacznych kąsków z pałeczek do pałeczek nie jest wskazane, gdyż w ten sposób podaje się szczątki ciała po kremowaniu. W zachodnim stylu pozostawianie sztućców pionowo w naczyniu jest typowe, ale przebywając w Japonii powinniśmy tego unikać. Szczególnie dotyczy to wbijania pałeczek do ryżu, gdyż w ten sposób ofiaruje się jedzenie zmarłym przodkom. Zamiast tego powinniśmy ułożyć pałeczki równolegle do stołu na skraju naczynia.
Słownictwo
W Japonii przed rozpoczęciem spożywania dania mówi się „itadakimasu”, co jest wyrazem uznania dla osoby przygotowującej posiłek. Często tłumaczy się to wyrażenie jako „smacznego”, jednak nie jest ono dosłowne. „Itadakimasu” dosłownie oznacza „przyjmuję z pokorą” i jest wyrazem wdzięczności za jedzenie. Japończycy mówiąc to słowo wkładają pałeczki pionowo między dłonie i kłaniają się – nawet jeśli jedzą sami. Dzięki temu gestowi jedzenie zyskuje głębsze znaczenie, stając się okazją do refleksji i wdzięczności.
Napiwek
W zachodniej kulturze zostawianie napiwków obsłudze jest normą, która obrazuje wdzięczność za dobrze wykonaną usługę i smaczne jedzenie. Jednak w Japonii zwyczaj ten praktycznie nie istnieje. Pozostawianie napiwku może być odebrane jako niegrzeczne lub niezrozumiane. W przypadku, gdy postanowimy zostawić napiwek w japońskiej restauracji, to istnieje spore prawdopodobieństwo, że kelner odda nam zostawione przez nas pieniądze, ponieważ pomyśli, że zapomnieliśmy zabrać reszty. W Japonii najwyższy poziom usługi jest normą i nie wymaga dodatkowego wynagradzania. Natomiast jeśli mimo to chcemy wyrazić wdzięczność, możemy przedstawić ją za pomocą ciepłych słów skierowanych do pracowników, czy drobnego podarunku.
Siorbanie
W kulturze zachodniej siorbanie uznaje się za niekulturalne, dlatego od małego uczymy dzieci, by tak się nie zachowywały. Natomiast w kulturze Japonii siorbanie nie jest niczym nadzwyczajnym. Spotkamy się z tym w każdej restauracji podczas spożywania posiłku. Takie zachowanie podczas jedzenia, zwłaszcza zup czy dań z makaronem, jest tam normą i wyrazem szacunku dla kucharza – obrazuje to, że jedzenie nam smakuje. Dodatkowo siorbanie pomaga szybciej schłodzić gorące potrawy, co jest praktyczne podczas jedzenia.
