Yerba mate to tradycyjny napój z liści ostrokrzewu paragwajskiego, ceniony za właściwości pobudzające i prozdrowotne. Sprawdź, skąd pochodzi, jak ją parzyć i kto powinien jej unikać.
Historia i pochodzenie
Yerba mate pochodzi z Paragwaju. Indianie Guarani znani byli z jej spożywania. Z ostrokrzewu paragwajskiego tworzyli energetyzujący napój a także żuli jego liście. Picie naparu wiązało się z obrzędem, podczas którego uczestnicy spotkania przekazywali sobie naczynie z napojem w kolejności hierarchicznej. Pod koniec XVI wieku jezuici, którzy przebywali w tamtym rejonie, byli przeciwstawni spożywaniu yerba mate i uważali je za diabelski napój. Jednak szybko przekonali się do jej dobroczynnych właściwości, a uprawa i eksport suszu stanowiła ich główne źródło dochodu. W momencie, gdy jezuici zostali wygnani z zajmowanych ziem, zabrali ze sobą również sekrety uprawy ostrokrzewu paragwajskiego. W następstwie roślina ta rosła wyłącznie dziko. Wznowienie sadzenia rośliny wypada na XIX wiek a odpowiedzialni za to byli Gaucho – południowoamerykańscy kowboje. Z czasem yerba mate zyskała ogromną popularność nie tylko w Paragwaju, ale również w Argentynie, Urugwaju i południowej Brazylii, gdzie do dziś stanowi nieodłączny element codziennego życia.
Proces produkcji
Aby ostrokrzew paragwajski osiągnął dojrzałość, musi rosnąć przez przynajmniej 4 lata. Po tym czasie liście są zbierane przez maszyny lub poprzez pracę ludzkich rąk. Następnym etapem jest suszenie listków, które odbywa się w dwóch częściach. Pierwsza z nich polega na krótkotrwałym podgrzewaniu rośliny w wysokiej temperaturze i jednoczesnym jej obracaniu. Osiąga ona nawet 600°C. Drugim etapem jest secado i trwa on od 12 do 24 godzin. Podczas jego trwania liście ponownie poddaje się działaniu wysokiej temperatury, ale jest ona niższa niż w pierwszym przypadku, gdyż wynosi między 80 a 100°C. Secado może odbywać się na dwa sposoby. Pierwszy z nich jest wersją metody stosowanej niegdyś przez Indian. Polega ona na umieszczeniu liści na rusztowaniu ustawionym nad ogniskiem. Drugi sposób jest zbliżony, choć ciepło z ognia dochodzi do rośliny poprzez specjalny tunel. Kolejnym krokiem jest mielenie bądź szatkowanie listków. Tak przygotowany susz pakuje się w worki i pozostawia do leżakowania. Trwa to od 8 miesięcy, do nawet kilku lat. Po tym okresie pracownicy ponownie mielą i przesiewają liście i gałęzie. Następnym etapem jest pakowanie yerba mate i jej eksport.
Sposób parzenia
Do matero należy wsypać 2 łyżki suszu i następnie włożyć do środka bombillę, czyli specjalną rurkę z filtrem na końcu, która służy do picia naparu. Ważne jest, aby zalewać susz wodą o temperaturze około 70-80°C, unikając wrzątku, ponieważ zbyt gorąca woda może spowodować gorzki smak naparu. Przed nalaniem wody dobrze jest lekko przechylić matero, tak aby liście ułożyły się po jednej stronie naczynia, co ułatwia zaparzanie. Po zalaniu czekamy chwilę, aż susz napęcznieje, a następnie możemy zacząć pić przez bombillę. Yerba mate można parzyć wielokrotnie.
Właściwości zdrowotne
Yerba mate posiada wiele właściwości, które mogą przysłużyć się naszemu zdrowiu. Osoby, które rozpoczęły swoją przygodę z odchudzaniem, śmiało mogą włączyć do swojej diety ten napar, gdyż wspiera on przemianę materii. Dodatkowo hamuje on uczucie głodu. Polifenole zawarte w yerba mate wykazują działanie antyoksydacyjne. Napar ten powoduje pobudzenie, jednocześnie działając relaksująco, więc sprawdzi się wśród osób przewlekle zmęczonych. Zawiera witaminy z grupy B, jak i witaminę C. W składzie yerba mate znajdziemy również magnez, cynk, fosfor, żelazo, potas, wapń i krzem. Osoby pracujące umysłowo również znajdą zastosowanie w piciu tego naparu, gdyż zwiększa on koncentrację. Ponadto yerba mate poprawia krążenie oraz obniża ciśnienie krwi. Jej właściwości są wykorzystywane do oczyszczania organizmu z toksyn. Łagodzi ona również stany zapalne. Napar ten działa moczopędnie, co sprzyja usuwaniu nadmiaru wody z organizmu i wspiera pracę nerek. Ostrokrzew paragwajski wspomaga trawienie, łagodząc wzdęcia i niestrawność. Może być szczególnie pomocny po ciężkostrawnych posiłkach.
Przeciwwskazania
Yerba mate wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych, jednak nie zaleca się jej picia każdemu. Ze względu na zawartość kofeiny, jej spożywania powinny unikać kobiety w ciąży i karmiące piersią, gdyż może to wpłynąć negatywnie na rozwój dziecka. Ponadto dzieciom i osobom zmagającym się z problemami serca, także zaleca się unikanie tego napoju. Nadmierne spożycie yerba mate może podrażniać błonę śluzową żołądka, dlatego osoby z chorobą wrzodową powinny ograniczyć jej picie.
