Ten tytuł to niepowtarzalna szansa dla wielu państw Europy na zaprezentowanie swoich mocnych stron. Wybierane są nie tylko stolice danych krajów, ale również mało znane miasta. Europejska Stolica Kultury to przede wszystkim inicjatywa zrzeszająca ludzi i pielęgnująca kulturę.
Europejska Stolica Kultury jest określeniem nadawanym na mocy uchwały Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. Może je otrzymać oczywiście kraj członkowski Unii Europejskiej, choć zdarzają się wyjątki – Kraków szczycił się tym tytułem w 2000 roku, a więc 4 lata przed wstąpieniem Polski do UE. Miasta wykorzystują pozyskane fundusze na organizację wydarzeń promujących ich kulturę i tradycje.
Historia
Za pomysł odpowiada grecka minister kultury, Melina Mercouri. Stało się to podczas spotkania Rady Unii Europejskiej 13 czerwca 1985 roku, a powodem była chęć mocniejszego zintegrowania mieszkańców Europy. Początkowo idea nosiła nazwę Europejskich Miast Kultury, a dopiero od 1999 roku przyjęto tę obecną. Oczywiście kandydaci muszą spełnić określone warunki i ważny jest akcent na wartości europejskie.
Europejskie Stolice Kultury 2021
Tytuł ten otrzymały miasta: Timișoara (Rumunia), Eleusis (Grecja) oraz Nowy Sad (Serbia). Również od tego roku będzie wybierana trzecia stolica, co trzy lata. Każde miejsce jest równie piękne, co wyjątkowe.
Timișoara
Jest stolicą regionu Banat, a swego czasu nazywano ją małym Wiedniem przez wzgląd na budynki łudząco przypominające te w stolicy Austrii. Pierwsze wzmianki o mieście datuje się już na 1212 rok. Sto lat później ta Europejska Stolica Kultury trafiła w ręce węgierskiego króla Karola I Roberta. Tam również w 1514 roku zginął György Dózsa, który był przywódcą powstania chłopskiego na Węgrzech i Siedmiogrodzie. Z kolei w 1989 roku Timișoarę ogłoszono pierwszym wolnym miastem w Rumunii.
Stworzono tam międzynarodowy port lotniczy. Zdecydowanie warto zwiedzić Rynek oraz Stare Miasto, na których ulokowano choćby pomnik Trójcy Świętej, serbską katedrę lub budynek Starego Ratusza z XVIII wieku. Zachwyt wzbudza ponadto Nowa Synagoga – budynek stworzony w stylu mauretańskim z końca XIX wieku. Turyści wybierają także Muzeum Wsi. Jest to skansen, na którego terenie stoi cerkiew, a uroku dodają wiejskie domki. W tym miejscu można zobaczyć, jak żyło się 300 lat temu. Mianem najstarszego obiektu w stolicy kultury określa się Pałac Hunyadych. Przebudowywano go wiele razy, a znajdujące się we wnętrzu muzeum powstało na fundamentach starego zamku.
Eleusis
Ta Europejska Stolica Kultury leży nad zatoką Kolpos Elefsinas. Miasto znane jest przede wszystkim ze stanowiska archeologicznego oraz znacznie rozbudowanej rafinerii ropy naftowej. Do VII wieku p.n.e. Eleusis było politycznie niezależne od Aten. W tamtych czasach służyło za ośrodek kultu Demeter i Persefony i tam również odbywały się misteria eleuzyjskie. Widoki zapierają dech w piersiach!
Nowy Sad
Z Grecji udajemy się do Serbii, mimo że Nowy Sad bywa nazywany Serbskimi Atenami. Swego czasu otrzymał tytuł miasta-bohatera. Stosunkowo jest dość młode, ponieważ założono je w XVII wieku. Szczyci się wielokulturowością – tamtejszy uniwersytet liczy około 43 tysięcy studentów, a wykłady dostępne są w wielu obcych językach. Od 2000 roku Nowy Sad jest gospodarzem festiwalu EXIT, czyli największego muzycznego wydarzenia w regionie. To przyciąga wielu młodych ludzi, a w 2015 roku udało się tam 150 tysięcy osób! Można się wybrać także na Międzynarodowy Festiwal Literatury – raj dla miłośników książek i poezji. Niektórzy mają okazję do odwiedzenia tego pięknego miasta statkiem wycieczkowym, ponieważ w pobliżu mostu Varadin znajduje się port turystyczny. Europejska Stolica Kultury zapewnia poza tym odpoczynek wśród natury, co zapewnia Park Narodowy Fruška Gora.
