„Nie czytaj w ciemności, bo zepsujesz sobie wzrok!”. Ile razy słyszeliśmy to zdanie od rodziców, dziadków, a nawet nauczycieli? Ten popularny mit powtarzany jest od pokoleń, ale czy jest w nim choć ziarno prawdy? Czytanie przy słabym świetle, choć męczące dla oczu, nie powoduje trwałego pogorszenia wzroku. Skąd więc wziął się ten mit?
Istnieje kilka hipotez. Być może jest to pokłosie czasów, gdy nie mieliśmy dostępu do elektryczności i czytanie przy słabym świetle faktycznie wiązało się z wysiłkiem oczu. Inną możliwością jest to, że rodzice używali tego mitu jako pretekstu, aby skłonić dzieci do wcześniejszego pójścia spać.
Czytanie w półmroku – męczące, ale nie szkodliwe
Wokół wpływu słabego oświetlenia na wzrok narosło wiele mitów. Choć naukowcy wciąż nie są zgodni co do wszystkich szczegółów, jedno jest pewne: czytanie przy słabym świetle nie powoduje trwałego uszkodzenia wzroku. Należy jednak pamiętać, że czytanie w takich warunkach jest dla oczu bardziej męczące. Oczy muszą pracować ciężej, aby skupić się na tekście, co może prowadzić do:
- Zmęczenia oczu: objawia się ono bólem, pieczeniem, zaczerwienieniem, a także pogorszeniem ostrości widzenia.
- Przesuszenia oczu: mruganie jest rzadsze podczas czytania, co może prowadzić do wysychania rogówki i spojówki.
- Bólów głowy: długotrwałe napięcie mięśni oka może powodować bóle głowy.
Dlaczego męczymy się czytając przy słabym świetle?
Podczas czytania przy słabym oświetleniu kluczową rolę odgrywają dwa elementy: mięsień rzęskowy i fotoreceptory. Mięsień rzęskowy napina soczewkę, umożliwiając wyraźne widzenie bliskich obiektów. Z kolei fotoreceptory to komórki odpowiedzialne za odbiór światła. W warunkach słabego oświetlenia dominują pręciki, specjalizujące się w wychwytywaniu minimalnych ilości światła. Wykorzystują one purpurę wzrokową, czyli pigment ulegający zmianie pod wpływem cząsteczek światła. Choć czytanie przy słabym świetle wymaga większego wysiłku mięśni rzęskowych i pręcików, nie powoduje ono trwałych uszkodzeń. Dzieje się tak, ponieważ po zakończeniu czynności oczy mają czas na regenerację podczas snu.
Jak zadbać o komfort oczu podczas czytania?
- Zapewnij sobie odpowiednie oświetlenie. Najlepiej sprawdzi się ciepłe, rozproszone światło, które nie będzie męczyć oczu.
- Rób regularne przerwy. Co godzinę odkładaj książkę na kilka minut i zamknij oczy, aby odpoczęły.
- Możesz również wykonywać proste ćwiczenia relaksujące dla oczu, takie jak patrzenie w dal, mruganie powiekami lub rysowanie wzrokiem ósemek.
- Dbaj o odpowiednią pozycję podczas czytania. Unikaj czytania w pozycji leżącej, ponieważ może to prowadzić do nadwyrężania oczu.
- Jeśli odczuwasz częste zmęczenie oczu, zaczerwienienie lub pieczenie, skonsultuj się z okulistą.
Czytanie przy słabym świetle nie powoduje trwałego pogorszenia wzroku. Należy jednak dbać o komfort oczu podczas czytania, aby uniknąć zmęczenia i innych niepotrzebnych dolegliwości.
