Polskim obywatelem jest jeden z najpopularniejszych współczesnych pisarzy. Jego twórczość jest świeża, zabawna, głęboka, a jednocześnie bardzo łatwa do przyswojenia. Jego najdłuższe opowiadania mieszczą się na kilku stronach.
Super-Żydzi
Maksymilian Faktorowicz to pochodzący ze Zduńskiej woli producent i wynalazca kosmetyków, założyciel przedsiębiorstwa Max Factor. Samuel Goldwyn urodził się w Warszawie i zasłynął jako współzałożyciel wytwórni filmowej Metro-Goldwyn-Mayer. Ludwik Hirszfeld — dzięki niemu wiecie, jaką macie grupę krwi. Ten polski lekarz immunolog i twórca seroantropologii rozwinął wiedzę, która codziennie ratuje mnóstwo ludzkich istnień.
Zwykle bohaterów świata nauki i kultury o polsko-żydowskich korzeniach wymienia się w kontekście świata, którego już nie ma. Lata zagłady i komunizmu diametralnie zmieniły etniczną strukturę Polski. To nostalgiczne i smutne wspomnienia, tymczasem, nie odbierając czci i szacunku tym, którzy już odeszli, w polsko-żydowskiej historii nie zostało powiedziane ostatnie słowo. Praktycznie za darmo, bez wydatków na wykształcenie, Polska otrzymała jednego z najpopularniejszych na świecie pisarzy — o czym, na łamach Gazety Wyborczej w marcu 2016 pisał Paweł Smoleński. Etgar Keret, urodzony w Ramat Ganie w Izraelu, w tamtym czasie otrzymał potwierdzenie posiadania polskiego obywatelstwa. Stało się tak, ponieważ pisarz jest dzieckiem polskich imigrantów. Jest zainteresowany swoimi korzeniami, co wyraża obecnością na festiwalach i targach literackich. Dom Kereta w Warszawie, być może najwęższy dom na świecie, w swojej formie nawiązuje to jego twórczości: minimalistycznej, ale funkcjonalnej.
Wielki polski pisarz
Ale czy znamy ten prawdziwy skarb polskiej kultury? Osobiście pierwszy raz z twórczością Kereta zetknąłem się podczas nauki języka hebrajskiego. Chociaż jego opowiadania są bardzo krótkie, to jednocześnie bardzo bogate w treść, tak że każde z pewnością wystarczy na kilka lektoriów. Poza murami Uniwersytetu Keret wydaje się autorem czytanym raczej przez elity, niezbyt popularnym pod strzechami. A bardzo szkoda, bo co do treści jego opowiadania są tak uniwersalne, a co do wartości tak bogate, że serce boli na samą myśl, że nie są dobrze znane.
Etgar Keret. Oparte na prawdziwej historii
Żeby zachęcić polskich czytelników do sięgnięcia po Kereta, proponuję obejrzenie filmu dokumentalnego, poświęconego jego życiu i twórczości. Etgar Keret. Oparte na prawdziwej historii to niekonwencjonalna biografia stworzona przez duet holenderskich reżyserów, jego wielkich fanów. Liczne rozmowy twórców dokumentu z jego żoną przyjaciółmi, agentem literackim, wyawcami i innymi pisarzami przeplatają sięz opowieściami samego pisarza. A on bez skrupułów łączy prawdę z fikcją, fenomenalnie mieszając w głowie widza. To prawdziwa filmowa mieszanka powagi i humoru.
Być może oglądając Etgar Keret. Oparte na prawdziwej historii (z naciskiem na oparte), nie przyswoicie zbyt wielu biograficznych faktów. Jednak jestem przekonany, że film tak doskonale oddaje klimat opowiadań Kereta, że każdy go pokocha i będzie czytał namiętnie.
Film o wielkim polsko-żydowskim pisarzu obejrzycie w ramach V Przeglądu filmów o tematyce żydowskiej “Przestrzeń Obrazu”, w nadchodzącą niedzielę, w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.
