W ciągu swojego 78 letniego życia był autorem licznych powieści, opowiadań i innego typu tekstów w języku rosyjskim, angielskim i francuskim, spełniał się jako filolog, wykładowca literatury, a także lepidopterolog (naukowiec badający dzienne i nocne owady z rzędu motyli) oraz autor zadań szachowych. I choć w niemalże każdej z wymienionych powyżej dziedzin odnosił liczne sukcesy, to jednak prawdziwą sławę przyniósł mu zawód pisarza. Mowa oczywiście o Vladimirze Nabokovie, autorze tak samo kontrowersyjnej, jak intrygującej powieści „Lolita”.
Vladimir Nabokov przyszedł na świat 22 kwietnia 1899 r. w Petersburgu. Pochodził ze szlacheckiej rodziny rosyjskiej, jednak gromadzony przez lata majątek przepadł w wyniku rewolucji październikowej. W związku z powyższym rodzina postanowiła o przeniesieniu się do Europy Zachodniej. To właśnie tam Nabokov studiował romanistykę i slawistykę (w Cambridge). Po zakończeniu nauki w 1923 r. pisarz przeniósł się do Berlina, gdzie poznał Verę Slonim, z którą ożenił się 15 kwietnia 1925 r. 11 lat później na świat przyszedł ich syn – Dimitri. Po raz kolejny Nabokov przeprowadził się w roku 1937. Tym razem wybór padł na Paryż, w którym rodzina mieszkała do roku 1940. Kolejnym, obranym przez pisarza kierunkiem były Stany Zjednoczone. W końcu, w roku 1961, Nabokov przeniósł się wraz z rodziną do Montreux w Szwajcarii, gdzie mieszkał aż do 2 lipca 1977 r. czyli dnia swojej śmierci. Większość odbytych przez niego podróży oraz miejsc, w których przebywał, zyskała odbicie w twórczości pisarza.
„Lolita”
„Lolita” to bez wątpienia najsłynniejsza powieść Nabokova. Praca nad książką trwała 6 lat (1947–1953) jednak włożony w nią wysiłek okazał się nader opłacalny, gdyż finalnie zaowocował on światową sławą. Naturalnie nie obyło się bez skandalu. „Lolita” przez wiele lat uznawana była za powieść skandalizującą i pornograficzną, co z kolei rodziło spore problemy z jej publikacją. Skąd to całe wzburzenie? Otóż książka opowiada o życiu czterdziestoletniego mężczyzny o pseudonimie Humbert Humbert, który zakochuje się w córce gospodyni (u której wynajmuje pokój) – zaledwie dwunastoletniej Dolores Haze. Aby zbliżyć się do dziewczynki, bohater poślubia wspomnianą już gospodynię – panią Haze.
„Zaproszenie na egzekucję”
Jak wspominaliśmy, Nabokov posiada w swoim dorobku literackim znaczącą ilość tekstów, w tym oczywiście powieści. Jedną z nich jest słynne „Zaproszenie na egzekucję” opublikowane w odcinkach w Paryżu w 1935 r. zaś w formie książkowej – w 1938 r. Akcja utworu rozgrywa się w bliżej nieokreślonej przyszłości, w nienazwanym państwie, w którym to znajduje się twierdza pełniąca rolę swego rodzaju więzienia. To właśnie w jednej z dwóch cel uwięziony jest główny bohater powieści – Cyncynat C. – oczekujący na wykonanie wyroku śmierci. Popełniona przez niego zbrodnia – gnozeologiczna zgnilizna, bycie nieprzenikalnym i nieprzezroczystym – sprawia, że jest on jedynym prawdziwym człowiekiem w świecie zamieszkiwanym przez ludzi – kukły, czyli osoby pozbawione indywidualności.
