Autorzy, którzy debiut wydawniczy mają już za sobą, dobrze zdają sobie sprawę z tego, że samo stworzenie dzieła literackiego – choć trudne i nierzadko wymagające tytanicznej pracy – to dopiero pierwszy krok całego procesu, niebędący gwarantem sukcesu pisarskiego. Istotą sprawy jest wybór sposobu publikacji książki, który będzie najlepiej dopasowany do naszych możliwości i pozycji na rynku. A z tą – w przypadku debiutantów – może być różnie.
Autorzy debiutujący, których szanse na tradycyjną współpracę wydawniczą (w której to oficyna wydawnicza w pełni odpowiada za wydanie książki) są niskie, mają przed sobą alternatywne możliwości wydawania swoich książek. Do najpowszechniejszych form wydawniczych tego rodzaju zaliczyć możemy:
- klasyczny self-publishing,
- vanity publishing,
- publikowanie subsydiowane.
Choć dla każdej z nich celem ostatecznym będzie wydanie i sprzedaż książek i innych form pisarskich, to sposoby dochodzenia do niego (a więc kwestie związane z finansowaniem, korektą, dystrybucją czy marketingiem) okazują się być odmienne. Mając w planach wydanie swojej własnej książki, warto dokładnie zapoznać się z każdą z tych opcji, by móc rozsądnie zadecydować o drodze stworzonego przez nas dzieła – od manuskryptu aż do gotowej pozycji na księgarnianej półce.
SPOSÓB 1: klasyczny self-publishing
Z teoretycznego punktu widzenia najmniej skomplikowaną (pod kątem zachodzących procesów i zależności międzypodmiotowych) formą wydawania książek przez autora jest self-publishing w jego klasycznej, najprostszej formie. Zakłada on pełną pracę i odpowiedzialność autora za stworzenie treści książki, jej korektę, projekt okładki, druk, a także sprzedaż i promocję. Przy tym wszystkim wymaga on od autora stuprocentowego wkładu finansowego w projekt oraz dobrego podejścia organizacyjnego, umiejętności inwestycyjnych, a nierzadko również negocjacyjnych.
Standardowy self-publishing daje autorom niemalże całkowitą niezależność – ze wszystkimi jej błogosławieństwami i ograniczeniami. Dla autorów o ugruntowanej pozycji na rynku owa niezależność bywa atutem (a nierzadko także marketingowym asem w rękawie), dla autorów debiutujących może natomiast okazać się utrudnieniem – ciężko będzie bowiem zastąpić nią brak doświadczenia, umiejętności, wiedzy i kontaktów, dzięki którym publikowana książka będzie miała większą szansę na sukces.
SPOSÓB 2: vanity publishing
Tak zwany vanity publishing, którego genezy możemy poniekąd dopatrywać się w ludzkich aspiracjach do osiągnięcia sukcesu, rozgłosu lub własnego uznania i dumy, to kolejna forma wydawnicza, która w dzisiejszych czasach stoi otworem przed autorami książek. Z formy tej najczęściej korzystają autorzy, którym głównie zależy na możliwości szybkiego wydania książki, bez względu na jej jakość i późniejsze losy.
W modelu vanity publishingu autor inwestuje spore pieniądze w możliwość wydania książki, jest to rozwiązanie dla autorów zazwyczaj nie wiążących przyszłości z branżą literacką, którzy swój wkład w wydanie dzieła kończą na jego napisaniu, często nie doglądając merytoryki, korekty czy jakości treści.
Jako że przy vanity publishingu honorarium wydawnictwa wynika bezpośrednio z wkładu finansowego autora książki, który ponosi wszystkie koszty, oficyny zdają się nie przywiązywać dużej wagi do budowania sukcesu pozycji na rynku i zysków z jej sprzedaży. Ich rola najczęściej kończy się na stworzeniu okładki, składzie i druku książki, a także zarejestrowaniu jej numeru ISBN i wprowadzeniu do systemów dystrybucyjnych bez uwzględnienia profesjonalnej redakcja i korekty tekstu, promocji książki czy wsparcia jej sprzedaży.
SPOSÓB 3: subsydiacja wydawnicza
Sposób trzeci naszego zestawienia zdaje się niejako balansować między wydaniem tradycyjnym i selfpublishingiem, będąc przykładem wyważonej współpracy pomiędzy autorem książki a wydawnictwem, za pomocą którego publikacja ukaże się na rynku. Publikowanie subsydiowane zakłada podział obowiązków i odpowiedzialności finansowej pomiędzy autorem a oficyną, dzięki czemu obie strony dokładają starań, by publikacja została dobrze przyjęta i przyniosła prognozowany zysk.
Wydawanie w modelu subsydiowanym wbrew pozorom nie odbiera twórcom niezależności autorskiej. Dobre wydawnictwo pomoże autorowi w kwestiach merytorycznych i tych związanych z redakcją i korektą tekstu, szanując przesłanie i estetykę literacką dzieła. Ponadto odpowiednio zorganizowana współpraca pozwoli autorowi skorzystać z wieloletniego doświadczenia oficyny w zakresie projektowania graficznego ilustracji do książki i okładki, druku dzieła, dystrybucji gotowych książek, ich sprzedaży oraz działań marketingowych. Takie podejście, oparte na wzajemnych staraniach, powoduje, że obojgu podmiotom zależeć będzie na sukcesie.
Decydując się na subsydiowane publikowanie książek, należy szczególnie mieć na uwadze wybór wydawnictwa. Poszukując odpowiedniego, warto zwracać uwagę na wydawnictwa odnoszące liczne sukcesy i cieszące się zaufaniem autorów – takie jak Novae Res.
W zależności od możliwości i motywacji, przed autorami książek, którzy chcieliby zobaczyć swoje dzieła w wydanej, fizycznej wersji, stoją różne rozwiązania. Niektórzy decydują się wydawać książki niezależnie, kultywując formę klasycznego self-publishingu, inni, chcąc zaspokoić swoje ambicje, wybierają vanity publishing, a jeszcze inni obiorą kurs na subsydiację, dzięki której we współpracy z oficyną wydadzą książkę, poznają lepiej branżę i zdobędą więcej doświadczenia. Niezależnie od wybranej ścieżki wydanie pierwszej w życiu książki jest zawsze wielkim wydarzeniem w życiu każdego autora. Warto zadbać o to, by należało ono do udanych.
